بایگانی دسته‌بندی: نگاه ما

آموزش پیش‌دبستانی، آغاز راه رشد و یادگیری کودکان است. اما امروز هزاران کودک ۶ ساله در ایران به‌دلیل هزینه‌های سنگین از این حق محروم‌اند. نابرابری از همین‌جا شروع می‌شود؛ از نخستین قدمی که کودک باید به کلاس بردارد.
ما، جمعی از نهادهای مدنی و فعالان حوزه کودک، پویش ملی «حق آموزش برابر برای همه کودکان ۶ ساله» را آغاز کرده‌ایم تا مطالبه کنیم:

آموزش پیش‌دبستانی برای همه رایگان و اجباری شود.
با امضای این کارزار، به ما بپیوندید و کمک کنید صدایمان بلندتر شود:

https://www.karzar.net/255639

جامعه انسانی، دهه هاست که مخالفت خود را با کلیه احکام و قوانین  غیرانسانی اعلام کرده است. بازداشت و زندانی کردن فعالین اجتماعی و صنفی، مجازات اعدام، اِعمال شکنجه (روحی و جسمی) و عدم دسترسی به حقوق و شرایط انسانی اقداماتی هستند که نه تنها موجب رعب و وحشت فعالین و جامعه نشده که اتفاقا تضاد و شکاف میان آنان و وضعیت موجود را افزایش داده است.کنش های اجتماعی و صنفی برای بهبود زندگی آدمیان حقی است طبیعی و انسانی، که بنا به هیچ مصلحتی نبایست و نمی‌توان آن را محدود کرد؛ چرا که این فعالیت ها برخاسته از نیازهای واقعی هر جامعه است. فعالین و کنشگران، نمایندگان اعتراض و مطالبات جامعه هستند و میان آنان و جنبش های اجتماعی پیوندی ناگسستنی وجود دارد.  تلاش برای پاک کردن صورت مسئله با فشار و یا غیرانسانی تر از آن، صدور احکام اعدام برای این نمایندگان نه تنها اثربخش نیست بلکه ایستادن در برابر خواست جامعه و ضرورت های تکاملی جوامع است. شریفه محمدی از اعضای هیئت موسس جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان و از فعالان خوش‌نام و با سابقه حقوق کودک در ایران است که بیش از ۲۰ سال با تلاش و فداکاری بسیار در جهت حمایت، توانمندسازی کودکان و لغو کار کودک به صورت داوطلبانه فعالیت کرده است. شریفه مادر کودکی ۱۲ ساله است که خوشبختی را نه فقط برای فرزند خویش که برای همه کودکان می‌خواهد و سال ها با فعالیت در زمینه توانمندسازی و مددکاری برای بهبود حال و وضعیت کودکان تلاش کرده است. شریفه محمدی به اعدام‌محکوم شده است! در حالیکه این حکم ناعادلانه و غیرانسانی ابتدا بوسیله دیوان عالی کشور در مهرماه سال ۱۴۰۳ نقض شده بود ولی در کمال تعجب در بهمن ماه همان سال مجددا تایید شد! و نهایتا در ۲۵ مردادماه امسال فرجام خواهی رد و حکم اعدام شریفه تایید شد! صدور حکم اعدام برای زنی که به مهربانی و تلاش بی وقفه در حمایت از کودکان شهره است کاملا بی اساس بوده و باید فورا لغو شود.ما فعالان‌حقوق کودک خواستار یک زندگی انسانی برای تمامی افراد به دور از هر نوع تبعیض هستیم. در شرایطی که اکثر جامعه با انواع تبعیض، فقر و مشکلات معیشتی دست و پنجه نرم می‌کند، در شرایطی که کودکان از حداقل امکانات برای بقا، رشد و حمایت بی بهره اند بسیار طبیعی است که وجدان بیداری چون شریفه محمدی بخواهد برای بهبود وضعیت کارگران و کودکان تلاش کند و به مانند سایر فعالین لغو کار کودک و فعالین صنفی، حقوق آحاد جامعه را بدون لکنت مطالبه کند. ما فعالین حقوق کودک خواستار جهانی هستیم که شایسته کودکان باشد و نه جامعه‌ و جهانی که حداقل‌های یک زندگی و فعالیت انسانی را به رسمیت نشناسد. ساختن جهانی انسانی برای کودکان بدون تلاش برای رفع تبعیض و بهبود معیشت زنان و مردان طبقات کم برخوردار جامعه ممکن نیست.ما تاکید می کنیم فعالیت برای تحقق مطالبات و حقوق انسان ها جرم نیست و مجازات غیرانسانی اعدام باید ملغی گردد؛ وجود این دست مجازات ها حتی در صورتی که هیچ‌گاه اجرایی نشوند، ایستادن در برابر خواسته‌های به حق جامعه و تهدید فعال آن است. بازداشت و صدور احکام زندان و اعدام و اِعمال رویه‌های خشونت آمیز علیه فعالین باید فورا متوقف شود. انسان ها حق دارند فعالیت کنند، اظهارنظر و اعتراض کنند و برای بهبود وضعیت جامعه تلاش کنند.حکم اعدام شریفه محمدی باید فورا و بی هیچ قید و شرطی لغو گردد.

انجمن حمایت از حقوق کودکان

انجمن پرنده درخت کوچک

موسسه یاریگران کودکان کار پویا

موسسه توانمندسازی مهر و ماه

حامیان کودکان کار رنگ خدا

انجمن یاری کودکان در معرض خطر

جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان

گروه فرهنکی اجتماعی کیانا

گروه تلاشگران یاری همدل

انجمن پژوهش های آموزشی پویا

ترس گفتن، امید دیده شدن!

به قلم ساجده پروازی؛ روانشناس مهروماه

روایت بهار، دختری که یاد گرفت صدایش را پنهان نکند. “مامانم همیشه عصبانیه. وقتی برمی‌گرده خونه، صداشو بالا می‌بره. اگه چیزی بخوام، دعوام می‌کنه. می‌گه لوس شدی. یه بار با سوزن ته‌گرد زد به پام. هنوزم دردش یادمه… ولی بیشتر از اینا، اینه که اصلاً نمی‌دونم چرا این کارو می‌کنه.” بهار (نام مستعار)، دختر ۱۲ ساله‌ای که با حس ناامنی بزرگ شده است همیشه ساکت، همیشه محتاط. از پدری می‌گوید که حضور دارد، اما فقط برای کنترل! “بابام نمی‌ذاره مامانم بره سر کار. می‌گه لازم نیست، ولی به جاش ما رو می‌فرسته دستفروشی. باید از صبح تا شب توی خیابون وایسیم”
خانه برای بهار نه فقط بی‌مهر، که بی‌پناه هم بوده
“مامانم همیشه می‌گه باید ظرفا رو بشوری. هیچ‌وقت بهم نگفت که دوستم داره. همیشه یا عصبانیه یا ساکت. بابامم اگه چیزی بخوام، عصبانی می‌شه و کتک‌مون می‌زنه.”
در جلسات درمان، نگاه بهار بیشتر از حرف‌هایش فریاد می‌زد.
چشم‌هایی که مدام دنبال تایید بودند، به دنبال این که اگر الان حرف بزنم، طرد نمی‌شوم؟ اگر بگویم چه می‌خواهم، دوباره دعوا نمی‌شود؟ وقتی درباره برادر کوچکش حرف زد، صدایش برای لحظه‌ای شکست: “وقتی کتک می‌خورم، فقط نگام می‌کنه…نمی‌دونه چی‌کار کنه. اون نگاه هنوزم تو ذهنمه گاهی حس می کنم نیاز دارم کسی باشه که فقط بهم اخم نکنه….”
بهار اول جلسات، تقریباً حرف نمی‌زد. جمله‌هایش را نصفه نیمه می‌گذاشت. بارها گفته بود:
“بی‌خیال”، اما در جلسات درمان فهمیدم پشت این بی‌خیال‌ها چه چیزی نهفته است: ترس از دوست‌نداشته‌شدن، از اشتباه‌بودن.
ما فقط با او کار نکردیم. خانواده‌اش هم دعوت شدند به جلسات. مادری که زیر فشار روانی، فقر و رابطه کنترل‌گرانه فرسوده شده بود. پدری که محبت‌کردن بلد نبود، اما قدرت کنترل رو به‌خوبی می‌شناخت.
در جلسات خانوادگی، کم‌کم گفت‌وگو شکل گرفت. آهسته، ولی رو به بهبود
حالا…بهار هنوز می‌ترسد ولی پنهان نمی‌شود، هنوز هم وقتی درباره خودش حرف می‌زند، نگاهش نگران می‌شود.
اما حالا یاد گرفته است داشتن خواسته‌ای، اشک ریختن، و احساساتی بودن، دلیل طرد شدن نیست.
بهار حالا نقاشی می‌کشد، گاهی صدای خودش رو ضبط می‌کند. می‌خندد، سوال می‌پرسد، و گاهی از دوست‌هایش می‌گوید.
هنوز هم نگاه می‌کند… اما حالا با امید، امید به این که کسی هست که صدایش رو می‌شنود حتی اگر صدایش هنوز می‌لرزد.

دختر جوانی پر از شور، از آن‌هایی که چشم‌هایشان برق می‌زند وقتی از رؤیاهایشان حرف می‌زنند. در دلش رویاهای بلندی می‌پروراند—از استایل‌های مد روز تا ساختن دنیایی که در آن، خودش باشد، بی‌نیاز از تأیید. اما دنیا برای زهره همیشه این‌قدر رنگی نبود.
او در خانواده‌ای چشم به دنیا گشود که از نظر مالی کم نداشتند، اما چیزی به نام «ثبات» خیلی زود از خانه‌شان کوچ کرد. پدری که به دام اعتیاد افتاد، آرام‌آرام نه‌فقط دارایی‌ها، بلکه حرمت خانه را هم دود کرد و به هوا فرستاد. محبت، امنیت، خوراک، پوشاک… همه چیز رنگ حسرت گرفت. مادر، خسته از جنگ با زندگی و بیماری‌های اعصاب و روان، کم‌کم سایه‌ای شد از زنی که زمانی شاید لبخند هم می‌زد.
زهره نوزده ساله شد. نهال امید در دلش هنوز سرک می‌کشید، اما خاکی که در آن ریشه دوانده بود، ترک‌خورده و بی‌جان بود. خانواده‌اش درک نمی‌کردند دختری در این سن چطور می‌خواهد خودش تصمیم بگیرد، لباس انتخاب کند، یا حتی آرزو کند. میان دعواهای روزمره و فشارهای روانی، هرروز بخشی از زهره خاموش می‌شد.
خانه دیگر «خانه» نبود. تاریکی و خشونت از در و دیوار می‌بارید. جایی برای تنفس نمانده بود، چه رسد به رویا. زهره تصمیمش را گرفت؛ فرار. با چمدانی از درد، و قلبی لبریز از امیدی لرزان، خانه را ترک کرد، شاید برای رسیدن به همان خوشبختی که همیشه سهم دیگران بود.
ده‌ها پسر، هرکدام با قول و لبخند و رؤیای نجات آمدند. یکی‌شان، تنها یکی، دل زهره را لرزاند. او همان بود که گفت: «من می‌فهممت، با من بیا تا دنیاتو عوض کنم.» اما دنیا، به سیاق همیشگی‌اش، باز هم روی تلخش را نشان داد. زهره در نهایت نه به خوشبختی رسید، نه به آرامش—بلکه به بیمارستان روان‌پزشکی رسید. جایی که روحش را مثل نسخه‌ای دارویی دسته‌بندی کردند. و او… ماند و تنها شد.
بدون خانواده، بدون دوست، بدون پناه.و در انتها زهره، تنها و زخمی، از سرزمینی که در آن بزرگ شده بود، به افغانستان بازگردانده شد—جایی که شاید فقط در شناسنامه‌اش خانه‌اش بود، نه در قلبش.
زهره رفت…نه فقط از ایران، بلکه از تمام آن چیزی که روزی برایش “زندگی” معنا می‌داد.

در روزگاری که هر روز قیمت‌ها تغییر می‌کنند و هزینه‌ی زندگی سر به فلک کشیده، نان—این خوراک ساده و حیاتی—برای بسیاری از خانواده‌های کم‌درآمد آخرین پناه‌گاه تغذیه‌ای است. نانی که تا دیروز شاید تنها خوراکی بود که می‌شد با آن شکم گرسنه‌ای را سیر کرد، حالا دیگر در دسترس همگان نیست.
افزایش ناگهانی و شدید قیمت نان، بدون اعلام عمومی و بدون پاسخگویی شفاف از سوی مسئولان، فشار مضاعفی بر دوش خانواده‌هایی گذاشته که پیش از این نیز در تأمین نیازهای اولیه زندگی با دشواری‌های جدی روبه‌رو بودند. برای کودکی که صبح‌ها بدون صبحانه به مدرسه می‌رود، یا سالمندی که با یارانه ماهانه‌اش تنها چند قرص نان می‌توانست بخرد، گران شدن نان یعنی حذف همان لقمه‌ی ساده از سفره‌اش.
در جامعه‌ای که به‌شدت طبقاتی شده، بحران‌ها عادلانه توزیع نمی‌شوند. تورم و افزایش قیمت‌ها همیشه اول از همه فقرا را نشانه می‌گیرد. کسانی که نه سرمایه‌ای برای حفظ ارزش دارایی دارند، نه پشتوانه‌ای برای عبور از بحران‌های معیشتی. برای آن‌ها هر ریال تفاوت قیمت نان، معادل حذف وعده‌ای غذا از سفره‌ی خانواده است.
نان، تنها یک کالای غذایی نیست؛ نان، نماد حق زیستن است. وقتی حتی نان هم از سفره‌ی فقرا حذف شود، یعنی شکاف طبقاتی به مرزی رسیده که دیگر تنها با واژه‌ی «بی‌عدالتی» نمی‌توان آن را توصیف کرد.
سکوت در برابر افزایش بی‌ضابطه‌ی قیمت نان، سکوت در برابر گرسنگی است. این‌گونه تصمیمات نباید بدون در نظر گرفتن پیامدهای اجتماعی‌شان گرفته شوند. نان باید برای همه مردم، به‌ویژه آسیب‌پذیرترین اقشار، در دسترس و قابل تهیه باشد. هر سیاستی که این دسترسی را محدود کند، باید بازنگری و اصلاح شود.
اکنون زمان آن است که مطالبه‌گری را به صدایی بلند و همگانی بدل کنیم: نان، حق همه است—نه امتیازی برای توانگران.