امسال در حالی روز ملی کودک در ایران را میگذرانیم که اتفاقات تلخ و شیرین یک سال گذشته به خوبی میتواند به ما بگوید که الویتها در حوزهی مسائل کودکان چه چیزهایی میتواند باشد: شیوع کرونا و مسالهی بیپناهی کودکان کار در مقابل این شیوع همهگیر، تصویب قانون حمایت از اطفال و نوجوانان، کشته شدن رومینا اشراقی در نبود حمایتهای عملی قانونی به شکلی فاجعهبار و بالاخره عدم وجود حمایتهای ساختاری از فعالان حوزهی کودک و چه بسا محدودسازی آنها به طرق مختلف که در نهایت، دود آن به چشم جامعه و کودکان این سرزمین میرود؛ به خصوص کودکانی که به واسطهی فقر از امکانات اولیهی آموزشی، بهداشتی و … محروم هستند.
تصویب قانون حمایت از اطفال و نوجوانان اگرچه اتفاقی خجسته پس از ۱۲ سال خاک خوردن لایحهی آن در مراجع قانونگذاری بود اما پرسش مهم فعالان حوزهی کودک این است که «اقدامات اجرایی در جهت ایجاد سختافزارهای مناسب برای عملی کردن حمایتهای قیدشده در این قانون مهم به کجا رسیده است، پس از حدود شش ماه از تصویب این قانون، چه اقدامی تا کنون در این راستا صورت گرفته و آیا اساسا برنامهی زمانی برای ایجاد این سختافزارها وجود دارد؟»
مسالهی شیوع کرونا که این روزها به مسالهی روز جامعه تبدیل شده، در حوزهی کودکان و بهخصوص کودکان کار به چه صورت در حال مدیریت است؟ همچنان کودکان بسیاری در کوچهها و خیابانها در حال کار و زبالهگردی هستند. آیا حفظ جان این کودکان و خانوادههای آنها (به عنوان بیپناهترین اقشار جامعه) برای مسئولین امر به عنوان یک دغدغه مطرح است؟
از سوی دیگر، دستیابی به نتایج مثبت در حوزهی کودکان، نیازمند باز بودن فضای نقد، بررسی و فعالیت در جهت احقاق حقوق کودکان است؛ کودکانی که قرار است فردای این جامعه را بسازند. متولیان امر چه تسهیلاتی برای فعالان این حوزه اندیشیدهاند تا با فراغ بال و آسایش خاطر به فعالیت در این حوزه بپردازند؟ آیا فعالان مدنی در حوزهی کودکان از آزادی عملی کافی در این حوزهی اجتماعی، که به آیندهی این سرزمین گره خورده، برخوردارند؟ برخوردهای محدودکننده با برخی از این فعالان در ماههای اخیر نشان از آن دارد که نه تنها امکان خاصی برای فعالان مدنی حوزهی کودکان ایجاد نشده که سیاست محدودسازی نیز در پیش گرفته شده.
اینها چند پرسش از پرسشهای اساسی است که پاسخ مناسب به آنها میتواند گرهای از گرههای جامعه به نفع آحاد مردم و به خصوص کودکان و نوجوانان به ویژه در مناطق محروم باز کند.