چرا هر وقت شاهدیم که کسی در خیابان، برای کودکی که تا پاسی از شب مجبور به عرق ریختن و کار کردن است متاسف می‌شود، افرادی پیدا می‌شوند که در پاسخ می‌گویند:
آقا/خانم ناراحت نشو، اینا باند هستن، وضعشونم از من و تو بهتره. ده تای من و شما رو میخرن میفروشن. خودم با چشم خودم دیدم صبح زود یکی با ون میاره بچه‌ها رو میذاره سر چهار راه.
آیا این کودکان باند هستند؟
سمن های فعال در حوزه کودکان در طول فعالیت خود در مناطق حاشیه هرگز شاهد وجود و حضور باندی در سواستفاده از این کودکان نبوده است. اغلب کودکان کار دارای خانواده هستند و به دلیل فقر اقتصادی و به تبع آن گاه فقر فرهنگی و اغلب از سر اجبار و ناچاری برای کسب قوت لایموت راهی خیابان‌ها می‌شوند. گاه یک نفر بزرگتر در یک فامیل مسئولیت نظارت و مراقبت از تمام کودکانی از فامیل را که در یک چهارراه کار می‌کنند می‌پذیرد. آن فرد مراقب است که کودکان به جای بازیگوشی به کار بپردازند، افراد رهگذر برای کودکان ایجاد مزاحمت نکنند، کودکان از تهدید دستگیری توسط مامورین شهرداری و بهزیستی جان سالم به در ببرند و در نهایت در صورت دستگیری کودکان، مراتب را به والدین اطلاع داده و وضعیت کودک را پیگیری نمایند. این فرد ممکن است از درآمد کودکان درصدی را برای این مراقب بردارد یا حقوق ثابت داشته باشد یا کاملا دلسوزانه و رایگان در کنار کودکان خود، از کودکان همسایه‌ها هم مراقبت کند. البته همه‌ی کودکان مراقب ندارند و برخی به تنهایی در خیابان کار می‌کنند..
در مسیرهای دورتر مثلا کودکانی که از اطراف تهران و شهرهایی مانند ورامین و شهر قدس و…برای کار به خیابان‌های تهران می‌آیند، ممکن است کلیه افراد ون یا وانتی کرایه کرده و هزینه را سرشکن کنند تا ایاب و ذهاب به محل کار سر و سامان یافته‌تر باشد.
طی این سال‌ها تلاش‌های زیادی صورت گرفته تا این فرض را که این کودکان باند هستند در جامعه فراگیر سازد؛ حتی سریال‌ها و فیلم‌هایی به دور از واقعیت و فاقد بهره‌گیری از نظرهای کارشناسانه بر القای این باور به مردم دامن زدند.
طبق مشاهدات مددکاران سمن ها، تنها باند سازمان‌یافته‌ی بهره‌کشی از کودکان کارگاه‌های بازیافت زباله متعلق به پیمانکاران شهرداری یا کارگاه‌های مستقل در این رابطه هستند که ساعت‌های متمادی در شرایط کاملا مضر و غیر استاندارد و با ثمن بخس، کودکان را به کار وامی‌دارند.
لازم است ذکر شود که جامعه‌ای سیاست‌هایش به لحاظ ساختارهای تولید و توزیع ثروت و عدالت اجتماعی در جهت افزایش روزافزون کار کودک جهت‌دهی می‌شود برای فرافکنی و دادن آدرس غلط سعی دارد گناه وجود و افزایش روزافزون کودکان کار در جامعه را به دوش عده‌ای رییس باندهای بهره‌کش انداخته و از قبول مسئولیت‌های این پدیده‌ی نامبارک سر باز زند. ما شهروندان نیز سعی داریم با قبول این داستان دوش خود را از قبول مسئولیت شهروندی در قبال کودکان در معرض آسیب و مظلوم جامعه سبک‌تر احساس کنیم.
به استناد پژوهش علمی صورت گرفته توسط خانم دکتر وامقی و همکاران ، تحت عنوان “بررسی ترکیبی و ارزیابی سریع وضعیت کودکان خیابانی و ویژگیهای کار آنان در تهران”در سال 94 حدود 5 درصد کودکان کار مورد سو استفاده باندهاهستند.
اگر باندهای سواستفاده‌ی سازمان‌یافته از کودکان وجود داشته و مسبب ایجاد و روزافزونی کار کودکان هستند، به راستی چرا تا کنون یکی از این باندها شناسایی و سردسته‌های آنها دستگیر و مجازات نگردیده است؟
