بیانیه ۱۴ تشکل حامی حقوق کودک در اعتراض به اخراج مهاجرین افغانستانی

بیانیه نهادهای مدنی فعال در حوزهی کودک در اعتراض به سیاستهای اخراج جمعی پناهندگان افغانستانی
تبعیض علیه پناهندگان و مهاجران افغانستانی، بهویژه کودکان، سابقهای طوالنی در سیاست های دولت داشته است. با اینحال، در سه سال گذشته، کودکان افغانستانی تحت فشار روانی کمسابقهای قرار گرفتهاند؛ از تجربهی خشونتهای روزمره و محرومیتهای ساختاری تا موجهای مداوم نفرتپراکنی در شبکههای اجتماعی، زیستن را برای بسیاری از آنان دشوار و فرساینده کرده است. اکنون، با اعالم رسمی سیاست اخراج جمعی، ضربهای عمیقتر به پیکر جامعه مهاجر و پناهنده و بهویژه کودکان وارد آمده است. این سیاست نهتنها دو میلیون مهاجر فاقد مدرک، بلکه حدود دو میلیون دارندهی برگه سرشماری را نیز در بر میگیرد. کودکانی که در سالهای اخیر، با وجود همه سختیها، هنوز روزنهای از امید به آیندهای بهتر در دل داشتند،
امروز با کابوس بازگشت به کشوری روبهرو هستند که زیر سلطهی طالبان، امنیت، آموزش و زندگی شایسته از ساکنان آن دریغ شده است. از هماکنون، نشانههای آشکار اضطراب، ناامنی و ترس در میان کودکانی که در معرض بازگشت اجباری قرار دارند، به چشم میخورد. چشمانداز محرومیت از تحصیل، خطر فزایندهی ازدواج اجباری—بهویژه با نیروهای طالبان—و
آیندهای تیرهوتار در کشوری گرفتار فقر، بیکاری، ناامنی و گرسنگی، کودکان را، بهویژه دختران را، در معرض آسیبهای جدی روانی وازهمگسیختگی عاطفی قرار داده است.
از سال ۱۴۰۲ در راستای اجرای سیاست کاهش جمعیت پناهندگان و مهاجران افغانستانی دولت با قطع تدریجی خدمات آموزشی و بهداشتی تالش کرده مهاجران را به ترک کشور وادار کند. این روند که با حذف کودکان فاقد مدرک از نظام آموزشی آغاز شد که آشکارا گامی رو به عقب نسبت به گشایشهای انجام شده از سال ۱۳۹۵ بود. برای بسیاری از دختران، بازگشت به افغانستان به معنای پایان همیشگی آموزش است. فاجعهبارتر از محرومیت آموزشی، محرومیت از خدمات بهداشتی و پزشکی است که وزارت کشور بهصراحت به اجرای آن تهدید کرده است و تبعاتی هولناک و جبرانناپذیر بهویژه برای کودکان خواهد داشت. با امتناع بسیاری خانوادهها از بازگشت به سبب شرایط نامساعد افغانستان، روزهای بسیار تاریکی در انتظار کودکان در سایه محرومیتهایی است که دولت نسبت به اعمال آنها اراده دارد. متأسفانه، رنج کودکان بار دیگر به ابزاری برای وادار کردن خانوادهها به بازگشت تبدیل شده است؛ سیاستی که نه اخالقی است، نه حقوقی، و نه انسانی.
این اقدامات آشکارا ناقض اصول و قوانین ملی و بینالمللی در حوزه حقوق کودک است. بر پایهی کنوانسیون حقوق کودک، که ایران نیز عضو آن است، دولتها موظفاند حقوق کلیهی کودکان، بدون تبعیض بر اساس تابعیت یا وضعیت اقامتی، را تضمین کنند. ماده ۲ این کنوانسیون دولتها را ملزم میداند هیچ کودکی بهدلیل وضعیت حقوقی یا مهاجرتی والدین، از حقوق خود محروم نشود. ماده ۳ نیز تصریح میکند که در تمام تصمیمات مربوط به کودکان، منافع عالیهی کودک باید در اولویت قرار گیرد. همچنین مواد ۲۴ و ۲۸ این کنوانسیون به حق برخورداری از باالترین سطح استاندارد سالمت و حق آموزش برای همه کودکان اشاره دارند.
در سطح قوانین ملی، مطابق بند )ر( ماده ۳ قانون حمایت از اطفال و نوجوانان، هرگونه وضعیت زیانبار ناشی از فقر شدید،
پناهندگی یا مهاجرت که منجر به آسیب به سالمت جسمی، روانی یا آموزشی کودک شود، »وضعیت مخاطرهآمیز« تلقی
میشود و مستوجب مداخله و حمایت قانونی است. همچنین ماده ۲ آییننامه اجرایی ماده ۶ همین قانون، صراحتاً بر اصل عدم
تبعیض از حیث رنگ، نژاد، مذهب، ملیت و نظایر آن تأکید دارد و حمایتهای مقرر را شامل تمام کودکان حاضر در ایران،
اعم از ایرانی و غیرایرانی، میداند. بیتوجهی آشکار به این قوانین، بهویژه از سوی نهادهای رسمی مانند وزارت کشور،
غیرقابلقبول و نگرانکننده است.آنچه امروز رخ میدهد در مسیر عکس قوانین و در جهت تحمیل محرومیت و تعلیق حمایت
دولتی از کودکان با هدف اخراج جمعی خانوادههاست.
ما امضاکنندگان این نامه تأکید میکنیم که هیچ سیاستی حتی در شرایط دشوار اقتصادی امروز کشور و علیرغم همه مسائل و
مشکالت ناشی از عدم مدیریت درست وضعیت پناهندگان و مهاجران نباید به بهای لطمهزدن به کرامت، سالمت و آیندهی
کودکان تمام شود. مصرانه از دولت میخواهیم این طرح را متوقف کرده و اصول بنیادین حقوق کودک را در
سیاستگذاریها رعایت کند.
.1 انجمن پرنده درخت کوچک
.2 گروه تالشگران یاری همدل
.3 انجمن حمایت از حقوق کودکان
.4 انجمن حمایت از کودکان کار
.5 انجمن درخت کوچک زندگی
.6 جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان
.7 انجمن دوستداران کودک پویش
.8 موسسه شکوفایی استعدادهای کودکان مهر
.9 موسسه کنشگران فرزانه)اجتماعی(
.10گروه فرهنگی اجتماعی کیانا
.11موسسه توانمند سازی زنان و کودکان مهر و ماه
.12موسسه ندای ماندگار دروازه غار
.13انجمن یاری کودکان در معرض خطر
.14انجمن یاریگران کودکان کار پویا

🗓روز بین‌المللی کودکان بی‌گناه قربانی تجاوز و تعرض | ۴ ژوئن

چهارم ژوئن، یادآور یکی از تلخ‌ترین واقعیت‌های دنیای ماست: این‌که کودکان، بی‌گناه‌ترین قربانیان خشونت‌اند؛ چه در میدان جنگ، چه در خانه، مدرسه یا حتی در فضای مجازی.

این روز نمادی جهانی برای محکوم‌کردن همه‌ اشکال خشونت علیه کودکان است، از جمله:

▫️تجاوز، آزار جنسی و شکنجه
▫️کودک‌سربازان و بهره‌کشی در جنگ‌ها
▫️کار کودک
▫️ کودک همسری
▫️خشونت خانگی، تنبیه بدنی و سهل‌انگاری عاطفی

اما باید پذیرفت که خشونت علیه کودکان تنها در میدان جنگ یا مناطق محروم رخ نمی‌دهد. دنیای مدرن نیز چهره‌های پنهان و پیچیده‌ای از خشونت علیه کودک دارد:

▫️فشار آموزشی و رقابت‌های بی‌پایان که کودکی را می‌بلعند؛
▫️استثمار کودکان در فضای مجازی و رسانه‌ها؛
▫️مصرف‌گرایی افراطی که هویت کودک را به ابزار تبلیغ و سود بدل می‌کند؛
▫️انزوای اجتماعی ناشی از زندگی دیجیتال و فروپاشی ارتباطات انسانی؛

در این روز، باید نه‌فقط جنگ‌افروزان و متجاوزان، که سکوت و بی‌تفاوتی ما نسبت به رنج کودکان نیز مورد بازخواست قرار گیرد. هر کودک، فارغ از مرز، ملیت، جنسیت یا طبقه، شایسته‌ زیستن در جهانی امن، مهربان و انسانی است.

این روز فرصتی است برای تجدید عهد با حق کودکی: حق زندگی، امنیت، آموزش، بازی، عشق، و رهایی از هر شکل خشونت.

@mehromahngo

نه به نسل‌کشی، نه به کودک‌کشی، نه به سکوت در برابر جنایت

نه به نسل‌کشی
نه به کودک‌کشی
نه به سکوت در برابر جنایت

در سکوتی سنگین و غم‌بار، جهان بار دیگر شاهد فاجعه‌ای انسانی در غزه است؛ جایی که کودکان، بی‌پناه‌ترین قربانیان جنگ و خشونت، هر روز زیر آوار بمب‌ها دفن می‌شوند؛ بی‌آن‌که صدایی از نهادهای مدعی حقوق بشر بلند شود.

آنچه امروز در غزه می‌گذرد، تنها یک بحران سیاسی یا نظامی نیست؛ این، یک نسل‌کشی آشکار و سازمان‌یافته است. اسرائیل با حمایت مستقیم و آشکار ایالات متحده آمریکا، بی‌هیچ ملاحظه‌ای کودکان، زنان و غیرنظامیان را هدف قرار می‌دهد. این جنایات نه‌تنها نقض صریح اصول اولیه حقوق بشر است، بلکه لکه ننگی بر وجدان بشری است که از مقابل آن بی‌تفاوت عبور می‌کند.

کودکانی که امروز در غزه از گرسنگی جان می‌دهند، نه تهدیدی برای امنیت‌اند و نه حامل سلاحی؛ آن‌ها فقط قربانیان سکوت مرگبار جامعه جهانی‌اند. سکوت نهادهای بین‌المللی و مدعیان دروغین حقوق بشر، مشارکتی پنهان در این جنایت است.
هر وجدان بیداری در جهان نمی تواند در مقابل این فاجعه انسانی بی تفاوت باشد.

همه وجدانهای بیدار در جهان باید، با محکوم‌کردن این جنایات، خواستار اقدام فوری برای توقف کشتار ، پایان محاصره غزه، ورسیدگیربه وضعیت انسانی مردم فلسطین، باشند.

تاریخ این سکوت را فراموش نخواهد کرد.

مهر و ماه به روایت تصویر در اردیبهشت 1404

در اردیبهشت‌ماه، با امید به روزهایی روشن با برگزاری فعالیت‌های متنوع، کنار کودکان و خانواده‌ها بودیم. در این گزارش تصویری، بخشی از تلاش‌های مشترک‌مان برای ساختن روزهایی امن‌تر و شادتر برای کودکان و زنان را با شما به اشتراک می‌گذاریم.

 

 

در مرزها: روایت تلخ یک خانواده افغان در سایه اخراج‌های ناگهانی

بی‌پناهی در مرزها: روایت تلخ یک خانواده افغان در سایه اخراج‌های ناگهانی

در روزهایی که سیاست‌های مهاجرتی ایران به‌شکلی ضرب‌الاجل و بی‌رحم در حال تغییر است، زندگی بسیاری از پناهندگان افغانستانی به کابوسی بدل شده است؛ پناهندگانی که سال‌ها در ایران زیسته‌اند، خانه ساخته‌اند، کودکانشان در این خاک متولد شده‌اند، اما اکنون با یک دستور، از همه چیز خود رانده می‌شوند.

یکی از نگران‌کننده‌ترین موارد اخیر درباره کودکی ۱۰ ساله است که توسط گشت سیار کودکان کار و خیابان از سطح شهر به مرکزی برای نگهداری منتقل شده. تراژدی از آنجا آغاز شد که مادر این کودک پس از اطلاع از محل نگهداری فرزندش، برای پیگیری همراه با دیگر کودکش که در آغوشش بود به مرکز مراجعه کرد؛ اما مادر به همراه دو فرزندش به اردوگاهی که برای نگهداری اتباعی که باید رد مرز شوند است منتقل شدند. مادر طی تماسی به پدر اطلاع می دهد اما پدری که دستش از همه جا کوتاه است نمی‌تواند از تمام سرمایه‌ای که طی سال‌ها جمع کرده بود و به عنوان پول پیش به صاحبخانه داده بود بگذرد. این مانع مالی می‌تواند سرنوشت یک خانواده را در لحظه‌ای تغییر دهد. مانند پدر این خانواده که به دلیل همین مسئله، نتوانست برای تحویل گرفتن همسر و فرزندانش به اردوگاه مراجعه کند و آنها توسط اداره اتباع از کشور اخراج شدند.

در همین حین یک فاجعه‌ انسانی دیگری برای این خانواده در جریان بود: چهار کودک دیگر در خانه، بی‌خبر از سرنوشت مادر و برادرانشان، تنها و بی‌سرپرست ماندند. پدر خانواده، درگیر فقر، استیصال و بی‌خبری، در تلاش برای پیگیری، هر روز بیشتر در باتلاق بی‌پاسخی فرو می‌رود.

این تنها یک نمونه از ده‌ها و شاید صدها خانواده‌ای‌ست که در پی اجرای قانون جدید اخراج اتباع بدون مدرک، گرفتار شده‌اند. قوانینی که حتی فرصت و امکان گرفتن دستمزدهای عقب‌مانده را فراهم نمی‌کند و بستر سوءاستفاده‌های گسترده‌ای را نیز مهیا کرده‌اند.

همانطور که صاحبخانه‌ها در بسیاری از موارد از پس‌دادن پول پیشِ خانه خودداری می‌کنند، چرا که می‌دانند مستأجر به‌ناچار باید کشور را ترک کند. کارفرمایانی که ماه‌ها از کار مهاجران افغان بهره برده‌اند، حالا با علم به شرایط موجود، از تسویه حساب شانه خالی می‌کنند. برای خانواده‌ای که شاید تمام سرمایه‌اش پول پیش خانه و دستمزد چند ماه کار باشد، این سرقتِ بی‌صدا به‌مراتب ویران‌گرتر از رد مرز شدن است.

در شرایطی که بحران انسانی در مرزهای افغانستان در حال عمیق‌تر شدن است، این شیوه اخراج، نه تنها ناقض اصول اولیه حقوق بشر است، بلکه بنیان خانواده‌هایی را در هم می‌ریزد که سال‌ها در این سرزمین تلاش کرده‌اند زندگی‌ای شرافتمندانه بسازند.

همکاران مددکار اجتماعی مهروماه برای حمایت از این خانواده و خانواده‌های دیگری که در وضعیتی مشابه به سر می‌برند در حال انجام اقدامات و حمایت‌هایی است اما مگر حمایت سازمان‌های مردم‌نهاد در برابر این بی‌عدالتی تا چه حد می‌تواند مرهمی بر زخم این خانواده‌ها باشد؟!

اکنون بیش از همیشه، نیاز به صدایی است که این بی‌عدالتی را فریاد کند؛ صدایی برای مادرانی که ناپدید شده‌اند، برای کودکانی که در خانه منتظر مانده‌اند، و برای پدرانی که زیر بار ناتوانی و بی‌خبری، هر روز تکیده‌تر می‌شوند.

در سال ۱۴۰۳، با تمام سختی‌های اقتصادی، اجتماعی و حوادثی که بر جامعه سایه انداخت، ما تردید نکردیم و ادامه دادیم.

در سالی که پر از بحران و چالش بود، ایستادیم در کنار زنانی که پا به مسیری تازه گذاشتند و کودکانی که با امید چشم به آینده دوختند. در سال ۱۴۰۳، با تمام سختی‌های اقتصادی، اجتماعی و حوادثی که بر جامعه سایه انداخت، ما تردید نکردیم و ادامه دادیم. مثل همیشه، با برنامه‌ای از پیش طراحی‌شده، قدم‌به‌قدم جلو رفتیم تا راه توانمندسازی هموارتر شود و صدای زنان و کودکان رنجدیده، رساتر. اکنون وقت آن رسیده تا بخشی از آنچه با هم ساختیم را در قالب گزارش عملکرد با شما به اشتراک بگذاریم.

 

کاهش فشارهای روانی رد مرز مهاجرین

هفته گذشته کارگاهی با حضور حقوقدان خانم مژگان عطار و مددکاران اجتماعی و روانشناس موسسه مهروماه، در جهت کاهش فشارهای روانی رد مرز مهاجرین افغانستانی و تبعات آن بر خانواده‌ها برگزار شد. در این کارگاه بیش از ۵۰ نفر حضور داشتند.دختران و زنانی که حتی در ایران متولد شده‌اند و به ناگاه بعد از سال‌ها تحصیل و زندگی در  ایران، باید ایران را ترک کنند و با نگرانی از آینده خود در زیر سایه طالبان، به  اخراجشان اعتراض دارند، اعتراضی که به هیچ کجا نمی‌رسد.

سالی دیگر را آغاز کردیم با امید به تغییر

سالی دیگر را آغاز کردیم با امید به تغییر، با تلاش برای ترمیم زخم‌هایی که بی‌عدالتی و نابرابری بر جان زنان و کودکان مهروماه زده است. در این گزارش تصویری با گوشه‌ای از آنچه در مهروماه و در اولین ماه از سال جدید انجام داده‌ایم تا به راهمان در مسیر تغییر ادامه دهیم، آشنا می‌شوید.

به مناسبت روز معلم بار دیگر در کنار معلم‌های پرتلاش مهروماه گرد هم آمدیم تا زحماتشان را پاس بداریم‌.

به مناسبت روز معلم بار دیگر در کنار معلم‌های پرتلاش مهروماه گرد هم آمدیم تا زحماتشان را پاس بداریم‌. در جشن روز معلم، کودکان حیاط موسسه را با کاردستی‌های خود آذین‌بندی کردند و هر کلاس برای معلم‌شان با ذوق و شوق جشن گرفتند و با قلب‌های کودکانه‌شان این روز را تبریک گفتند. قدردان زحمات بی‌دریغ معلم‌های عزیز مهروماه و همه معلم‌هایی که با تعهد و عشق خود دنیای کودکان را روشن‌تر می‌کنند و آنها را برای زندگی آماده می‌کنند، هستیم.

روز معلم را به تمام آموزگاران فهیم و دلسوز تبریک می‌گوییم

روز معلم را به تمام آموزگاران فهیم و دلسوز تبریک می‌گوییم؛ به‌ویژه آنانی که در دل دشواری‌ها، با صبوری و عشق چراغ دانایی را روشن نگه می‌دارند. شما که در کلاس‌های کوچک یا بی‌سقف، با کمترین امکانات اما بزرگ‌ترین دل‌ها، بذر آگاهی می‌کارید، قهرمانان بی‌ادعای فردای این سرزمین هستید. سپاس برای ایستادگی‌تان در برابر نابرابری‌ها، برای امیدی که در دل کودکان می‌نشانید، و برای صدایی که گاه تنها پناه یک کودک است. روزتان پر از احترام، مهربانی و نور.