بیانیه ۱۴ تشکل حامی حقوق کودک در اعتراض به اخراج مهاجرین افغانستانی
بیانیه نهادهای مدنی فعال در حوزهی کودک در اعتراض به سیاستهای اخراج جمعی پناهندگان افغانستانی
تبعیض علیه پناهندگان و مهاجران افغانستانی، به ویژه کودکان، سابقه ای طولانی در سیاست های دولت داشته است. با این حال، در سه سال گذشته، کودکان افغانستانی تحت فشار روانی کم سابقه ای قرار گرفته اند؛ از تجربه ی خشونت های روزمره و محرومیت های ساختاری تا موج های مداوم نفرت پراکنی در شبکه های اجتماعی، زیستن را برای بسیاری از آنان دشوار و فرساینده کرده است. اکنون، با اعلام رسمی سیاست اخراج جمعی، ضربه ای عمیق تر به پیکر جامعه مهاجر و پناهنده و به ویژه کودکان وارد آمده است. این سیاست نه تنها دو میلیون مهاجر فاقد مدرک، بلکه حدود دو میلیون دارنده ی برگه سرشماری را نیز در بر میگیرد. کودکانی که در سالهای اخیر، با وجود همه سختی ها، هنوز روزنه ای از امید به آینده ای بهتر در دل داشتند،
امروز با کابوس بازگشت به کشوری رو به رو هستند که زیر سلطه ی طالبان، امنیت، آموزش و زندگی شایسته از ساکنان آن دریغ شده است. از هم اکنون، نشانه های آشکار اضطراب، ناامنی و ترس در میان کودکانی که در معرض بازگشت اجباری قرار دارند، به چشم میخورد. چشم انداز محرومیت از تحصیل، خطر فزاینده ی ازدواج اجباری—به ویژه با نیروهای طالبان—و آینده ای تیره و تار در کشوری گرفتار فقر، بیکاری، ناامنی و گرسنگی، کودکان را، به ویژه دختران را، در معرض آسیبهای جدی روانی وازهم گسیختگی عاطفی قرار داده است.
از سال ۱۴۰۲ در راستای اجرای سیاست کاهش جمعیت پناهندگان و مهاجران افغانستانی دولت با قطع تدریجی خدمات آموزشی و بهداشتی تلاش کرده مهاجران را به ترک کشور وادار کند. این روند که با حذف کودکان فاقد مدرک از نظام آموزشی آغاز شد که آشکارا گامی رو به عقب نسبت به گشایشهای انجام شده از سال ۱۳۹۵ بود. برای بسیاری از دختران، بازگشت به افغانستان به معنای پایان همیشگی آموزش است. فاجعه بارتر از محرومیت آموزشی، محرومیت از خدمات بهداشتی و پزشکی است که وزارت کشور به صراحت به اجرای آن تهدید کرده است و تبعاتی هولناک و جبران ناپذیر به ویژه برای کودکان خواهد داشت. با امتناع بسیاری خانواده ها از بازگشت به سبب شرایط نامساعد افغانستان، روزهای بسیار تاریکی در انتظار کودکان در سایه محرومیت هایی است که دولت نسبت به اعمال آنها اراده دارد. متأسفانه، رنج کودکان بار دیگر به ابزاری برای وادار کردن خانواده ها به بازگشت تبدیل شده است؛ سیاستی که نه اخلاقی است، نه حقوقی، و نه انسانی.
این اقدامات آشکارا ناقض اصول و قوانین ملی و بین المللی در حوزه حقوق کودک است. بر پایه ی کنوانسیون حقوق کودک، که ایران نیز عضو آن است، دولت ها موظف اند حقوق کلیه ی کودکان، بدون تبعیض بر اساس تابعیت یا وضعیت اقامتی، را تضمین کنند. ماده ۲ این کنوانسیون دولتها را ملزم میداند هیچ کودکی به دلیل وضعیت حقوقی یا مهاجرتی والدین، از حقوق خود محروم نشود. ماده ۳ نیز تصریح میکند که در تمام تصمیمات مربوط به کودکان، منافع عالیه ی کودک باید در اولویت قرار گیرد. همچنین مواد ۲۴ و ۲۸ این کنوانسیون به حق برخورداری از باالترین سطح استاندارد سلامت و حق آموزش برای همه کودکان اشاره دارند.
در سطح قوانین ملی، مطابق بند (ر) ماده ۳ قانون حمایت از اطفال و نوجوانان، هرگونه وضعیت زیانبار ناشی از فقر شدید، پناهندگی یا مهاجرت که منجر به آسیب به سلامت جسمی، روانی یا آموزشی کودک شود، “وضعیت مخاطره آمیز” تلقی میشود و مستوجب مداخله و حمایت قانونی است. همچنین ماده ۲ آیین نامه اجرایی ماده ۶ همین قانون، صراحتاً بر اصل عدم تبعیض از حیث رنگ، نژاد، مذهب، ملیت و نظایر آن تأکید دارد و حمایتهای مقرر را شامل تمام کودکان حاضر در ایران، اعم از ایرانی و غیرایرانی، میداند. بی توجهی آشکار به این قوانین، به ویژه از سوی نهادهای رسمی مانند وزارت کشور، غیرقابل قبول و نگران کننده است.آنچه امروز رخ میدهد در مسیر عکس قوانین و در جهت تحمیل محرومیت و تعلیق حمایت دولتی از کودکان با هدف اخراج جمعی خانواده هاست.
ما امضاکنندگان این نامه تأکید میکنیم که هیچ سیاستی حتی در شرایط دشوار اقتصادی امروز کشور و علیرغم همه مسائل و مشکلات ناشی از عدم مدیریت درست وضعیت پناهندگان و مهاجران نباید به بهای لطمه زدن به کرامت، سلامت و آینده ی کودکان تمام شود. مصرانه از دولت میخواهیم این طرح را متوقف کرده و اصول بنیادین حقوق کودک را در سیاستگذاری ها رعایت کند.
.1 انجمن پرنده درخت کوچک
.2 گروه تلاشگران یاری همدل
.3 انجمن حمایت از حقوق کودکان
.4 انجمن حمایت از کودکان کار
.5 انجمن درخت کوچک زندگی
.6 جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان
.7 انجمن دوستداران کودک پویش
.8 موسسه شکوفایی استعدادهای کودکان مهر
.9 موسسه کنشگران فرزانه(اجتماعی)
.10گروه فرهنگی اجتماعی کیانا
.11موسسه توانمند سازی زنان و کودکان مهر و ماه
.12موسسه ندای ماندگار دروازه غار
.13انجمن یاری کودکان در معرض خطر
.14انجمن یاریگران کودکان کار پویا
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!