آیا طرح‌های ضربتی حال و روز این روزهای فرحزاد را بهتر می‌کند؟!

فرحزاد محله‎ای تاریخی در شمال تهران است، سکونتگاهی در مسیر جاده امامزاده داوود و در مجاورت رودخانه فرحزاد ،که به مرور زمان و با توسعه پایتخت، به محدوده شهر تهران ملحق شده است. این محله با وسعت تقریبی ۲۲۰ هکتار، شامل حوزه پیرامونی رود دره، عرصه سکونت و محور گردشگری است.فرحزاد منطقه‎ای ‎اصیل است با بومیانی که نسل اندر نسل در ان زیسته اند و از قرن ها قبل به عنوان یک منطقه خوش اب و هوا در کتب مختلف تاریخی و جغرافیایی ،با املاها و اسامی مختلف، مورد اشاره قرار گرفته است. امروز ولی حال فرحزاد خوب نیست؛ فرحزاد امروز دیگر شباهت چندانی به ان منطقه خوش اب و هوا با درختان سربه فلک کشیده توت و گردو ندارد، دیگر زائران امامزاده داوود فضای محله را شاداب نمی کنند و قاطرچی ها برای رساندن گردشگران به بالای کوه در تکاپو نیستند. سیاستگذاری های غم انگیز شهری و گرفتار شدن زندگی ادم ها در کاغذبازی های اداری و منفعت طلبی های شخصی فرحزاد را از نفس انداخته و تبدیل به منطقه ای حاشیه ای کرده که در نگاه اول فقر را در ان می شود دید و نه اب و هوای لطیف را، تل زباله ها راه را بر لذت بردن از طبیعت فرحزاد بسته اند و درختان تنومند روددره قربانی اتش اعتیاد کارتن خواب های پناه اورده به ساختمان های نیمه ویران شده اند.ساختمان هایی که نتیجه نیمه کاره ماندن طرح عمرانی شهرداری در سال ١٣٩٤ است.طرحی که به موجب ان شهرداری تهران بخشی از خانه های اطراف دره فرحزاد را خرید و به بهانه بهسازی و زیباسازی و بهره برداری از طبیعت روددره تخریب کرد و بعد در نیمه های راه از اجرای طرح پشیمان شده و رود دره را تبدیل کرد به انبار نخاله های ساختمانی و محلی نا امن و دهشتناک برای اجتماع معتادین!

سالهاست که مردم فرحزاد و سمن های فعال در منطقه صدای اعتراض خود را در هر فرصتی به گوش مسئولان مختلف شهری می رسانند ولی تعلل های بروکراتیک و نااشنایی مسئولان امر با پیچیدگی ها و ظرائف اجتماعی و فرهنگی مواجهه با محله اسیب دیده و ساکنان ان باعث شده است که حال فرحزاد روز به روز بدتر شود.

موسسه توانمندسازی زنان و کودکان مهر و ماه به عنوان یک سمن فعال در حوزه کاهش آسیب های اجتماعی، بارها در جلسات متعددی که در سازمان های مختلف  به خصوص شهرداری و بهزیستی برگزار شد با ارائه طرحهای عملیاتی خواهان رسیدگی توامان اجتماعی و عمرانی به مسائل و معضلات محلی فرحزاد بود اما متاسفانه ثمره این مطالبات مکرر تدوین طرح احیای رود دره فرحزاد بود که در ان وجه اجتماعی و فرهنگی تلاش برای حل مسئله فرحزاد نادیده گرفته شد و به طور ناباورانه ای مسئله فرحزاد به مسئله ای عمرانی که می شود با اوردن لودر و جمع اوری نخاله و ساختمان سازی و غیره ان را رفع کرد تقلیل یافت.

احیای روددره فرحزاد و ایجاد فضای گردشگری و بستری برای عبور کوهنوردان و…ارزوی قلبی هر انسانی است که با معضلات و مشکلات مردم شریف ساکن فرحزاد اشناست و به تاریخ و فرهنگ این مرز و بوم احساس تعلق می کند، با این حال  نمی توان نسبت به سرنوشت مهاجران فقیر و کارتن خواب های ساکن در روددره نیز بی تفاوت بود.انسان ها نخاله های ساختمانی نیستند که با لودر جمع شوند و هیچ کس از اینده انها و زندگی که بعد از این برای انها و خانواده ها و عزیزانشان رقم می خورد هیچ سوالی نپرسد.هراس از همین برخورد غیرانسانی با انسان های اسیب دیده ساکن رود دره بود که موسسه مهر و ماه را بران داشت که بارها و بارها ضرورت توجه به پیوست اجتماعی طرح احیای رود دره فرحزاد را در جلسات مختلف گوشزد کند ولی غمگنانه متوجه شدیم که در طرحی ضربتی در روز یکشنبه یک دی ماه ١٣٩٨ ،شهرداری به همراه نیروی انتظامی و قوه قضاییه به رود دره امدند و آلونک های معتادین و کارتن خوابهای را تخریب کردند و دوربین های خبرگزاری ها نیز زنان و مردان جوان و میانسال معتاد را نشان داد که درس عبرتی برای جوانان شوند و همین!

در این اقدام ٢٢٠ نفر از رود دره تخلیه شدند ولی در جلسه ای که با معاونت برنامه ریزی و توسعه شهری شهرداری منطقه دو داشتیم مشخص شد که این عزیزان هیچ اطلاعی از سرنوشت این ٢٢٠ نفر ندارند و انچه بر سر این 220 انسان می اید و خواهد امد در این طرح اصلا دیده نشده است.

٢٢٠انسان که اگر شرایط نابسامان اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی فعلی بر ما حاکم نبود شاید از ساختمان های ویرانه شده رود دره فرحزاد سردر نمی اوردند، هفته گذشته در این شهر ناپدید شدند و مسئولان شهری و بهزیستی علاقه ای به پیگیری سرنوشت ایشان ندارند و این تنها سریع ترین و قابل مشاهده ترین پیامد اجرای طرح های عمرانی بدون توجه به ضرورت در نظر گرفتن ظرائف و پیچیدگی های فرهنگی  و اجتماعی محل اجرای طرح است و قطعا با ادامه این روند باید منتظر پیامدهای ناگوار دیگر این طرح باشیم.

موسسه توانمندسازی مهر و ماه به عنوان نهادی که سالهاست مسئولیت اجتماعی خود را تلاش برای بهبود وضعیت فرهنگی و اجتماعی فرحزاد و احیای فرحزادی شاد و اباد تعریف کرده است بر خود لازم میداند که نسبت به تداوم اجرای طرح های عمرانی بدون در نظر گرفتن ویژگی های خاص فرهنگی و اجتماعی منطقه و حساسیت های انسانی ان هشدار داده و مجددا و موکدا با صدای رسا به مسئولان امر گوشزد کند که هرنوع ایجاد تغییر در سکونتگاه های انسانی بدون توجه به پیامدهایی که این تغییرات بر زندگی انها دارد محکوم به تشدید مشکلات و گرفتار شدن در دام مسائل درهم تنیده بعدی است و تنها راه برون رفت از مسئله پذیرفتن ضرورت چندجانبه نگری به مسائل و صرف هزینه برای انجام مطالعات دقیق و عمیق علمی قبل از اجرای طرح است.لودرها که امدند دیگر نمی توان جلوی عواقب ناگوار بی توجهی به پیامدهای اجرای طرح های ساده انگارانه را گرفت….