مرثیه‌ای برای یک باور
«این کودکان همه درآمدهای میلیونی دارند، نباید به آنها کمک کرد»؛ «دروغ می‌گویند، ادا درمی‌آورند، نباید به حال آنها دل سوزاند»؛ «انجمن‌هایی که به نام این کودکان دایر می‌شوند همه کلاهبردار هستند» و… . کافی است چرخی در شبکه‌های اجتماعی بزنیم تا با جملاتی شبیه به موارد بالا روبه‌رو شویم. باورهایی که فاصله‌ای عمیق با آنچه در زیر پوست شهر می‌گذرد، دارد.
ادامه مطلب
به مناسبت هفته‌ی مهارت و روز ملی کارآفرینی
توانمندسازی جایگزین حمایت خیریه‌ای
یکی از انتقاداتی که نسبت به فعالیت خیریه‌ای میشود، وابسته نگه داشتن افراد به این نهادهاست. به همین دلیل نهادهای مردمی که در حوزه‌ی کارآفرینی و توانمندسازی فعالیت دارند تلاش می‌کنند بتوانند با ارتقای سطح توانایی‌های فردی افراد آنها را برای زندگی مستقل از کمک‌های بیرونی آماده کنند. با همین رویکرد بود که مهروماه نیز فعالیت خود را بر پایه‌ی توانمندسازی استوار کرد. در نتیجه‌ی این تلاش‌ها ما امروز با زنانی روبه‌رو هستیم که نه تنها توانسته‌اند با مهارت‌هایی که آموخته‌اند زندگی خودر ا تأمین کنند که حتی موفق شده‌اند وارد بازار کار مستقل از موسسه شوند. ادامه مطلب
تصمیماتی علیه حق تحصیل، باز هم موانع پیش روی کودکان مهاجر افغانستانی برای ثبت نام در مدارس
تابستان و بازهم دغدغه همیشگی ثبت نام کودکان، این بار اما جدی‌تر از همیشه. سال تحصیلی گذشته کودکان بسیاری به دلیل محرومیت از امکانات لازم جهت آموزش مجازی، از تحصیل بازماندند و متولیان امر نیز راهکار موثری برای این مشکل ارائه ندادند. شواهد امر نشان می‌دهد امسال نیز نه تنها مشکلات رفع نشده که موانع جدیدی پیش روی کودکان به ویژه کودکان مهاجر و کودکان فاقد اوراق هویتی قرار گرفته است. مشاهدات میدانی ما نشان می‌دهد کودکانی که برای گرفتن اوراق هویتی مراجعه می‌کنند در صف نوبت‌های طولانی‌مدت قرار می‌گیرند و نوبت مراجعه آنها بعضا در نیمه‌ی دوم مرداد ماه تا اواسط شهریور تعیین میشود. این در حالی است که فرصت ثبت‌نام مدارس در این بازه زمانی از دست می‌رود و این کودکان برای ثبت‌نام و دریافت کتاب‌های آموزشی نیز با مشکل مواجه می‌شوند. باید پرسید چه ضمانت اجرایی وجود دارد که این کودکان در صورت تایید مدارک بتوانند در مدارس ثبت‌نام کنند و امکانات لازم در اختیار آنها قرار گیرد. ادامه مطلب
ثبت‌نام کودکان اتباع خارجی؛ از ابلاغیه‌های «جهان اولی» تا اجراییه‌های «جهان چندمی»!
«مشکل را در کجا باید جست؟»
در چند روز گذشته «شیوه‌نامه‌ی ثبت‌نام دانش‌آموزان اتباع خارجی به آموزش و پرورش استان‌ها ابلاغ شد؛ اما بنا به گزارش‌هایی که نهادهای مدنیِ مدافعِ حقوق کودکان از افراد تحت حمایت خود دریافت می‌کنند برخوردهای سلیقه‌ای در دفاتر وکالت و مدارس همچنان یک پای ثابت مشکلات برای ثبت‌نام این کودکان و نوجوانان است. دفاتر وکالت می‌گویند این شیوه‌نامه به آنها ابلاغ نشده و بدون آن کاری انجام نمی‌دهند. در نتیجه، برگ حمایت تحصیلی برای این کودکان صادر نمی‌شود. مدیران مدارس هم بدون برگ حمایت تحصیلی، کودکان را ثبت‌نام نمی‌کنند و این کار را غیرقانونی می‌دانند. بگذریم از مواردی که تعدادی از این کودکان با وجود داشتن برگ حمایت تحصیلی، به علت برخوردهای سلیقه‌ای مسئولین مدارس از چرخه‌ی آموزش حذف شده‌اند. ادامه مطلب
نابرابری و رنج بی‌نهایت در بلوچستان
فاجعه‌ی انسانی سالهاست که در بلوچستان رخ داده است. در رنگ‌بندی فقر و محرومیت همیشه سیاه بودند و حالا کرونا رنگ قرمز به صورتشان پاشیده است. امروز نه تنها صحبت از سرایت سونامی مرگ از سیستان و بلوچستان به کل کشور، که تحلیل آسیب‌ها و زخم‌های چند ساله به میان آمده است. صحبت از چرایی صف کشیدن مردم استان برای تهیه‌ی کالاهای اساسی مورد نیاز و نبود دوا و درمان است. صحبت از مقاومت مردم در برابر واقعیت‌های علمی و توسل به قضا و قدر است که ویروس کووید ۱۹ را گستاخ‌تر کرده. حقیقت این است که وقتی نان شب مانده، کسی یاد خرید ماسک نمی‌افتد. وقتی «کرونا» هست ولی دارو و درمانگاهی نیست راهی جز تسلیم و جان دادن نیست. وقتی بیکاری هست، چاره‌ای جز سوخت‌بری و آوردن سوغات «کرونا» از کشور همسایه نیست. فاجعه در راه بود، «کرونا» ، تنها سرعت سرایتش را بیشتر کرد.
به دام افتاده درمیان خشکسالی، سیل و بیکاری، هنر سوزن‌دوزی یک راه نجات از گرسنگی برای مردمان بلوچ است. نادیه و فاطمه، دو هنرمند جوان کارگاه سوزن‌دوزی مهروماه در شهرستان سرباز، نان‌آور خانواده هستند. بزرگترهایشان از کار افتاده‌اند. پدر یکی، دستش فلج شده و ناراحتی اعصاب دارد. دیگری مادرش بدون شناسنامه است و برادری با معلولیت ذهنی دارد. چند وقتی است «همه گیری» کارگاه را تعطیل کرده و آن دو مجبورند در خانه ای کوچک با جمعیت زیاد و بدون امکانات رفاهی به دوخت و‌دوز ادامه دهند تا خانواده بی‌نان نماند.
شاید هنوز هم دیر نباشد تا دست کم برای گذر از بحران بیماری کرونا، راهکارهای مدیریتی دور از تعصبات قومی و مذهبی مطرح و عملی شود. نمی‌ترسیم این بحران به بحرانهای دیگر به پیوندد؟ لعن و نفرین طبیعت تمامی نخواهد داشت، اگر ما انسان‌ها برنامه‌ای درست برای مدیریت زمان و زمین نداشته باشیم.
توانمندسازی اهالی بومی در بلوچستان در راستای بهره‌وری
در میان کوه‌های تفتیده بلوچستان، سرباز شهری است که یاد آن همواره با محرومیت و بی‌مهری همراه است با مردمی توانا و البته گویی با دستانی بسته؛ از این ترکیب ظاهراً نازا از این داده، چگونه ستانده مطلوب زايیده میشود؟ آرزوی بهره‌وری از این سترون تحمیلی قابل تصور است؟
زنان و مردان این خطه از سرزمین ایران این آرزو را باور و سپس بارور نمودند.
در بهار ۱۳۹۹ موسسه توانمندسازی مهر و ماه، اجرای طرح “همیاری با صندوق های کارآفرینی” و همراهی در فرابالیدن آنها به تعاونی‌های روستایی را درشهرستان سرباز آغاز کرد. طرحی با رویکرد توسعه‌ی پایدار و جماعت محور بود که بر توانایی‌های مردم، استعدادها و امکانات جامعه محلی تکیه دارد. ادامه مطلب
زنان محور تحول در خانواده
به مناسبت روز جهانی خانواده
از سال ۱۹۹۳ سازمان ملل متحد ۱۵ ماه می را به عنوان روز خانواده نامگذاری کرد. این روز فرصتی است برای ارتقای آگاهی درخصوص مسائل مربوط به خانواده و افزایش دانش در حوزه مسائل اجتماعی، اقتصادی و جمعیت شناختی که بر خانواده‌ها تاثیر می گذارد.
سال‌ها فعالیت در حوزه کودکان با رویکرد خانواده‌محور ثابت کرده است تلاش برای احقاق حقوق کودکان و ساختن محیطی سالم برای آنها جز از طریق آموزش خانواده میسر نیست. این خانواده است که کودک در آن رشد می‌کنند، یاد می‌گیرد و بزرگ میشود. در نهایت همین‌کودک آینده جامعه را می‌سازد و به سهم خود در پیشرفت یا عقبگرد جامعه اثر می‌گذارد. ادامه مطلب
چه چیز را به من می‌دهی؟ بهشت را یا جهنم را
«جهنم جهل و تعصب برای کودکان افغان»
انفجار در نزدیکی مدرسه‌ی دخترانه در کابل و تلفات بسیار بالای آن همه را دچار شوکی بزرگ نمود. دنیا همزمان که در برخی نقاط خود شاهد پیشرفت سریع و چشم‌گیر علم و فناوری است، در نقاطی دیگر شاهد اتفاقاتی است که نفس را در سینه‌ی هر بیننده و شنونده حبس می‌کند و دچار غمی ماندگار می‌نماید: «تعداد کشته‌های انفجار مدرسه‌ی دخترانه‌ی افغانستان، امروز (۲۰ اردیبهشت) به ۸۰ نفر رسید!» فردا؟ خدا می‌داند! ادامه مطلب
مردان کولبر، کودکان کولبر و حالا زنان کولبر!
پیشتر پدیده‌ی کولبری را مساله‌ای مختص مردان می‌دانستیم. پس از مدتی خبر مرگ فرهاد و آزاد خسروی، دو برادر نوجوانِ کولبر، بر اثر گرفتار شدن در برف و سرما بیرون آمد و جامعه متوجه شد که پدیده‌ی کولبری در میان کودکان نیز وجود دارد! (دست مریزاد به رسانه‌ها و نهادهای ناظر بر آنها که ما تازه با خبر مرگ عزیزانمان، باید متوجه این جفا در حق آنها می‌شدیم! بگذریم!) پس از مدتی عکس‌هایی از کولبری زنان منتشر شد و فهمیدیم گویا مردمان آن منطقه از کشور، بر اساسِ «اقتصاد کولبری» زندگی خود را سر می‌کنند و برنامه‌ی نهادهای اقتصادیِ کلان گویا گسترش کولبری به عنوان راه‌حل حیاتی اقتصاد منطقه است! «اقتصاد بر روی کولِ اهالی»! و یک دست مریزاد دیگر به برنامه‌سازان اقتصادی کلان!
ادامه مطلب
ازدواج کودکان؛ آیا پسران کم‌سن و سال از این معضل اجتماعی گریزی دارند؟
حکایت‌های ازدواج کودکان را تا به حال، بیشتر در ازدواج دختران کم‌سن و سال شنیده‌ایم؛ اما ازدواج پسران در سن کم تحت تاثیر خرده فرهنگ‌ها در گوشه و کنار ایران، روی دیگر سکه است که کمتر به آن پرداخته میشود. پسری که در سن ۱۶ سالگی باید تحت تأثیر فقر فرهنگی شدید خانواده و قوم یا طایفه‌اش ازدواج کند، قاعدتا باید زودتر از مدرسه بیرون بیاید و مشغول کاری باشد تا به پشتوانه‌ی آن بتواند خواستگاری برود! ترک تحصیل، کوچک‌ترین و اولین پیامد این ازدواج‌های زودهنگام است. قطع عضو (به‌خصوص انگشت دست‌ها در پرس‌کاری‌ها)، گرایش به کارهای خلاف برای به دست آوردن درآمد بیشتر در سن کم برای فرار از سختی این نوع زندگی و در مواردی خودکشی کودکان و نوجوانان که قادر به مدیریت روابط خود در زندگی مشترک (که پیش از رسیدن به بلوغ فکری کافی وارد آن شده‌اند.) نیستند، از جمله دیگر پیامدهای این ازدواج‌ها در سن کم است. ادامه مطلب
به بهانه‌ی روز جهانی بهداشت و سلامت
هفتم آوریل روز جهانی بهداشت و سلامت است. این روز را در حالی گرامی میداریم که بیش از یک سال از آغاز همه‌گیری کرونا می‌گذرد؛ ویروسی که در ابتدا کمتر کسی پیامدهایی چنین وسیع و طولانی‌مدت را برای آن تصور می‌کرد. این همه‌گیری بیش از گذشته کاستی‌های نظام سلامت و بهداشت را در سطح ملی و بین‌المللی نشان داد. نابرابری بین کشورهای مختلف در امکان خرید واکسن، اولویت مسائل مالی بر جان انسان‌ها و غلبه نگاه سیاسی بر تصمیم‌گیری‌های تخصصی از جمله معضلاتی بود که نظام بهداشت و سلامت در سطح بین‌المللی با آن دست به گریبان شد. در سطح ملی نیز دیدیم که چطور کمبود نیروی انسانی برای مقابله با این بیماری، رمق را از کادر درمان ربود؛ دیدیم که چطور سرمایه‌های عظیم انباشته شده در بخش خصوصی درمان، نتوانست در راستای منافع عمومی حرکت کند؛ دیدیم در حالی که ادعا می‌شد کرونا ویروسی است که طبقه اقتصادی نمی‌شناسد، چطور توان مالی افراد می‌تواند مرگ و زندگی آنها را در مواجهه با ویروس رقم بزند و … ادامه مطلب
از سوخت‌بری تا زمین فوتبال و رویای فوتبالیست شدن
از دور گرد و غبار است که از حاشیه‌ی جاده به هوا می‌رود. کمی نزدیک‌تر سروصدا و همهمه‌ی عده‌ای شنیده میشود. نزدیک‌تر یک گودال بزرگ خاکی است. رونالدو را می‌بینم با شماره‌ی هفت مشغول تمرین فوتبال است. دروازه‌های آهنی دوطرف اگر نباشند نمی‌توان اسم این زمین لم یزع خاکی را زمین فوتبال گذاشت. .میانه‌ی زمین تعدادی جوان و نوجوان زیر نظر مربی مشغول تمرین هستند. کناره ی زمین هم برای کودکان است. تعدادی به بازی؛ تعدادی به تماشا. چند عکس می‌گیرم و برای گرفتن عکس‌های بیشتر از کناره‌ی گودال پایین می‌روم. زیر قدم‌های این بچه‌ها خاک نرم شده و گرد و خاک هست که به هوا می‌رود. درفضای غبارآلود، رونالدو میشود یکی از همین جوانان بلوچ. ایستادن کنار زمین نفس کشیدن را سخت کرده؛ چه برسد که بخواهی وسط صحنه‌ی بازی بدوی.
ادامه مطلب
عدالت آموزشی لازمه‌ی عدالت اجتماعی
عدالت آموزشی موضوعی است که زیر مجموعه عدالت اجتماعی قرار می‌گیرد. پرداختن به این موضوع فارغ از چتر گسترده‌ی بالای سرش – عدالت اجتماعی- ناقص می‌نماید. می‌توان به شکل عام گفت جامعه‌ای که از عدالت اجتماعی برخوردار است به طور قطع به عدالت آموزشی نیز نزدیک‌تر است.
اما موضوع اصولا از جوامعی آغاز میشود که در حوزه‌های دیگر نیز از عدالت فاصله دارند و این شق عدالت (عدالت آموزشی) نیز به عنوان پایه‌ای برای دستیابی به برخورداری در دنیای بزرگسالی، یکی از دغدغه‌های فعالان اجتماعی است. ادامه مطلب
رویایی به نام شناسنامه
محرومیت تعداد زیادی از کودکان جهان و گروه‌هایی از کودکان کشور ما، مسأله‌ای آشکار و دردناک است، اما اگر محرومیت از حقِ دارا بودن هویت و ملیت آن هم با آمار رسمی بیش از ۴۹ هزار کودک بدون شناسنامه در کشور، غیرقابل باور به نظر بیاید، اما باید بگوییم این آمار رسمی است. آمارهای غیررسمی عددی بالاتر از ۱۵۰ هزار را بیان می‌کند. پس از سال‌ها و با تلاش‌های فراوان فعالان مدنی برای اعطای تابعیت به کودکانی که مادرشان ایرانی است، قانون مدنی اصلاح و برای اجرا به دولت ابلاغ شده است، اما تنها خانواده‌های معدودی توانسته‌اند با استفاده از این قانون برای کودکانشان شناسنامه ایرانی بگیرند در این میان همچنان کودکان بسیاری؛ به ویژه در مناطق دورافتاده و نابرخوردار هستند که با وجود داشتن پدر و مادر ایرانی هنوز از داشتن شناسنامه و حق هویت، محرومند … . ادامه مطلب
فانتزی‌سازی از کودکان کار در فیلم‌‌های سینمایی و تلویزیونی
پخش سریالی به نام «آوای باران» در سال ۱۳۹۲ اعتراض بسیاری از فعالان حوزه‌ی کودک را برانگیخت. متاسفانه این تجربه و اعتراضات درس‌آموز نبود و در هفته‌های گذشته بار دیگر شاهد آن بودیم که همان کارگردان در قالب یک سریال نمایش خانگی با عنوان «ملکه گدایان» که المان‌های یک سریال عامه‌پسند را نیز در اختیار دارد بار دیگر چنین تصویری را از کودکان کار بازنمایی می‌کند. تصویری از باندهای مخوف که کودکان بی‌سرپرست را تجمیع کرده و از آنها برای اندوختن ثروت‌های کلان استفاده می‌کنند و سریالی که به گفته حجت نظری، عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران، روابط عمومی شهرداری و همچنین معاونت فرهنگی و اجتماعی هم در تولید آن نقش داشته‌اند. ادامه مطلب
در قرن۲۱ و در سرزمینی که مسئولینش دم از علم می‌زنند و کودک همسری را حرف مفت می‌خوانند، چه بر سر کودکانمان می‌آید؟!!!
تقلیل ازدواج به فرزندآوری و توجیه ازدواج زودهنگام دختران نه علمی است و نه اخلاقی. پژوهش‌های مختلف موید پیامدهای بسیار منفی ازدواج زودهنگام است. افزایش خشونت علیه کودک همسران، عدم اراده برای اداره زندگی، افزایش طلاق، انزوا و افزایش تنش‌ها روانی، افسردگی به دلیل جدا شدن از همسالان خود، جامعه‌پذیری نامناسب، عدم امکان ادامه تحصیل، آسیبهای روحی و جسمی ویرانگر در اثر زایمان‌ها و سقط‌های مکرر به دلیل نبود آمادگی جسمی برای حاملگی و در برخی از موارد خودکشی و قتل همسر برخی از عواقب کودک همسری است. ادامه مطلب
لایحه‌‌ی منع خشونت علیه زنان پس از یک دهه اختلاف تصویب شد.
هیأت وزیران ایران، لایحه‌ای را در حمایت از زنان در معرض خشونت یا خشونت دیده تصویب کرد که از ۱۰ سال پیش زمزمه‌های تدوین آن شنیده شده بود.
خشونت علیه زنان در این لایحه با عنوان «حفظ کرامت و حمایت از زنان در برابر خشونت» اینگونه تعریف شده است: «هر رفتار که به جهت جنسیت یا موقعیت آسیب پذیر یا نوع رابطه مرتکب، بر زن واقع شود و موجب ورود آسیب یا ضرر به جسم یا روان یا شخصیت، حیثیت یا محدودیت یا محرومیت از حقوق و آزادی‌های قانونی وی گردد، به عنوان خشونت تلقی میشود.» ادامه مطلب
گوشه‌ای از آسیبهای اجتماعی کرونا برای نوجوانان در یک نگاه و چند روایت تلخ از تجربه‌ی آنها در روزهای قرنطینه
ظهور ویروس کرونا در زندگیِ افراد، باعث چالش‌های بسیاری شده است که عینی‌ترین آن چالش اقتصادی و اجتماعی است. کرونا باعث تغییر در سبک زندگی افراد، کاهش تعاملات اجتماعی، افزایش فشارهای اقتصادی شد و تمام این مسائل به‌صورت غیرمنتظره و بدون آمادگی قبلی در زندگی‌ها رخ داد و طبیعی است که تغییرات منفی غیرقابل پیش بینی آثار نامطلوبی بر روان و سلامت روانی افراد جامعه خواهند داشت. ولی با توجه به اینکه در کشورهای توسعه نیافته، از لحاظ اقتصادی هنوز افراد جامعه دغدغه‌ی نان را دارند طبیعی است که رسیدگی و درمان آسیبهای روانی اولویت آخر را خواهد داشت ولی مسائل روانی زمینه‌ساز مساله اقتصادی و اجتماعی است.ادامه مطلب
اعمال محدودیت‌های شدید قانونی، دستاویزی برای سوءاستفاده از مهاجران
«به مناسبت ۱۸ دسامبر، روز جهانی مهاجران»
مهاجرت در جوامع مختلف به دلایلی همچون خشکسالی، شرایط بد اقتصادی در کشور مبدا، وقوع جنگ یا درگیری‌های داخلی و خارجی و دستیابی به موقعیت‌های کاری و تحصیلی بهتر اتفاق می‌افتد. در کشورهای اطراف ایران و در خاورمیانه، وقوع جنگ‌های پیاپی و متعدد باعث شده تا مردم این منطقه شاید بیش از مردم سایر مناطق جهان درگیر مساله‌ی مهاجرت شوند. در این بین، سهم ایران به عنوان کشور مقصد مهاجرت عموما شامل مهاجران افغان بوده است. کشوری که از لحاظ فرهنگی دارای اشتراکات بسیار زیادی با ایران است. وقوع درگیری و جنگ‌های طولانی در این کشور باعث شده که ایران به عنوان کشور میزبان، شاهد حضور تعداد زیادی از افغان‌ها در کشور خود باشد. بیشتر بخوانید
به مناسبت روز جهانی لغو بردهداری
بر اساس آمار یک سازمان جهانی مبارزه با بردهداری، حدود ۲۹ میلیون دختر و زن قربانی برده داری نوین هستند و به صورت های مختلف مانند کار و ازدواج اجباری و بهره کشی برای بازپرداخت بدهی، استثمار می‌شوند.گریس فارست بنیانگذار سازمان ضد برده داری “واک فری” در نشست خبری سازمان ملل متحد گفت: این آمار به این معناست که امروزه از هر ۱۳۰ دختر و زن، یک نفر در بردگی زندگی می‌کند که بیشتر از کل جمعیت استرالیاست. ادامه مطلب
جامعه‌ی فقرزده، جامعه‌ی خشونت‌زده
۲۵ نوامبر، روز جهانی «نه به خشونت علیه زنان» است. زنان که نیمی از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند؛ اما سهم آنها در مناسبات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بنا بر حاکمیت یک ساختار با قدمت بسیار زیاد در نحوه‌ی توزیع «قدرت»، نسبت به مردان، بسیار کمتر می‌باشد. در بحث خشونت علیه زنان، «قدرت» یک کلیدواژه‌ی اساسی است. برای مثال در بحث تجاوزهای جنسی یکی از مسائلی که از نظر روانشناسی مطرح است، نه بحث لذت‌جویی جنسی که بحث «اعمال قدرت» است؛ یعنی متجاوز با این عمل خود می‌خواهد قدرت خود را به طرف مقابل دیکته کند و در موضع بالاتر قرار بگیرد.ادامه مطلب
به مناسبت روز جهانی پیشگیری از کودک‌آزرای
طبق ماده‌ی ۱۹ پیمان نامه‌ی جهانی حقوق کودک؛ دولت‌ها موظفند از کودکان در برابر هرگونه بد رفتاری حمایت کنند اما واقعیت این است که اخبار مربوط به کودک‌آزاری که منجر به صدمات روحی و جسمی جبران‌ناپذیری میشود روز به روز بیشتر به گوشمان می‌خورد و سازمانهای دولتی متولی حقوق کودکان نه تنها اقدامی برای مقابله با این پدیده نمی‌کنند که بعضاً خود عامل کودک‌آزاری هستند. برای نمونه، دستگیری کودکان کار در خیابان که مصداق بارز کودک آزاری است.امروز به مناسبت روز جهانی پیشگیری از کودک‌آزاری و سالروز تصویب پیمان‌نامه‌ی جهانی حقوق کودک، چند مورد از پرونده‌های کودک‌آزاری که در مهروماه تشکیل شده و اقداماتی که واحد مددکاری اجتماعی و روانشناسی برای بهبود وضعیت کودکان انجام داده را مرور می‌کنیم.ادامه مطلب
خودکشی کودکان و نحوه‌ی مواجهه و پیشگیری از آن!
این روزها پس از یکی دو خبر در مورد خودکشی کودکان در نقاط مختلف ایران، این بحث‌ها دوباره در رسانه‌ها مورد توجه قرار گرفته؛ از یک‌سو عده‌ای بر این باورند که اخبار و آمار خودکشی کودکان به منظور حفظ آرامش جامعه و جلوگیری از گسترش و ترویج آن در میان کودکان و نوجوانان نباید مطرح شود؛ از سوی دیگر، عده‌ای بر این باورند که گردش آزاد اطلاعات به صورت کلی به حل هر معضل اجتماعی یا کاهش آن می‌تواند منجر شود. ادامه مطلب
دستیابی به جامعه‌ی پویا، راهی برای مقابله با فقر
به محلات حاشیه‌ی شهرها که بروی، معنای #فقر به وضوح آشکار و نمایان است: کودکانی که در سن بسیار پایین و از پنج شش سالگی کار می‌کنند، پسران و دخترانی که تا کلاس پنجم و ششم درس می‌خوانند و مدرسه را ترک می‌کنند، مادری با چند بچه قد و نیم‌قد که از ترس کتک‌های شوهر معتاد و بیکار خود، آواره‌ی خیابان‌ها میشود، مردان و زنانی که در خیابان‌ها و در روز روشن در حال مصرف مواد مخدر هستند و خلاصه، هزار و یک نمونه‌ی عینی دیگر که شما را به دل جهنم فقر می‌برد و از نزدیک به شما نهیب هوشیاری و بیداری می‌زند که «این است آرمان‌شهری که قرار بود ساخته شود»! امروز اما روز جهانی «ریشه‌کن کردن» فقر است. پس باید سخن از این مساله راند که چه کنیم که این دیو هفت‌سر که آتش بر خانمان میلیون‌ها انسان فقط در ایران زده و در کل جهان هم هر روز قربانی می‌گیرد، کنترل شود؟ سوال اساسی این است که چه کسانی و یا به عبارت بهتر چه ساختار اجتماعی باید فقر را از میان ببرد یا کاهش دهد؟ ادامه مطلب
خودکشی کودک ۱۱ ساله در استان بوشهر!!!
«مسئولیت جان این کودکان با کیست؟»
روز گذشته خبر تکان‌دهنده‌ای در فضای مجازی پیچید. دانش‌آموز ۱۱ ساله اهل دیّر در استان بوشهر به دلیل #فقر و عدم توانایی مالی برای تهیه گوشی هوشمند و حضور در کلاس‌های آنلاین خود را حلق‌آویز کرد. خودکشی کودکان به خاطر فقر که پیشتر در استان ایلام سابقه داشته است حالا در سایر استان‌ها هم مشاهده میشود. واکنش تکراری مسئولین امر هم به جای رسیدگی به دلایل این مساله و از بین بردن ریشه‌های این فاجعه که حتی یک مورد آن برای یک کشور نشان از دردی بزرگ است، «تکذیب» می‌باشد! تکذیب پشت تکذیب! اما باید وسط این تکذیب‌های بیهوده بر روی شانه‌های آقایان زد و گفت: در میانه‌ی تکذیب شما، جان عزیز یک کودک است که فدای «ندانم‌کاری»های شما و چه بسا سودخواهی جنابانتان از بدنه‌ی اجتماع و در اینجا «دانش‌آموزان» و «کودکان» شد؛ زیرا سود شما در بازگشایی مدارس بدون آماده‌سازی مقدمات آموزش آنلاین بود؛ چرا که گردش مالی چندین هزار میلیارد تومانی در آن برای شما نهفته بود! ادامه مطلب
روز جهانی کودک و چند پرسش اساسی!
امسال در حالی روز ملی کودک در ایران را می‌گذرانیم که اتفاقات تلخ و شیرین یک سال گذشته به خوبی می‌تواند به ما بگوید که الویت‌ها در حوزه‌ی مسائل کودکان چه چیزهایی می‌تواند باشد: شیوع کرونا و مساله‌ی بی‌پناهی کودکان کار در مقابل این شیوع همه‌گیر، تصویب قانون حمایت از اطفال و نوجوانان، کشته شدن رومینا اشراقی در نبود حمایت‌های عملی قانونی به شکلی فاجعه‌بار و بالاخره عدم وجود حمایت‌های ساختاری از فعالان حوزه‌ی کودک و چه بسا محدودسازی آنها به طرق مختلف که در نهایت، دود آن به چشم جامعه و کودکان این سرزمین می‌رود؛ به خصوص کودکانی که به واسطه‌ی فقر از امکانات اولیه‌ی آموزشی، بهداشتی و … محروم هستند. ادامه مطلب
بازگشایی مدارس و پروتکل‌های بهداشتی برای مقابله با کرونا
«منابع مالی دولت باید در خدمت سلامت جامعه صرف شود.»
تأثیر توانمندسازی بر سبک زندگی زنان
طبق مفاد اهداف توسعه پایدار، مؤسسات مردم نهاد در سطح محلی، منطقه‌ای و جهانی برنامه‌های اجرایی را جهت توان‌افزایی زنان دنبال می‌کنند؛ مهر و ماه هم در این راستا از زمان تأسیس اقدام به اشتغال‌زایی برای زنان در منطقه فرحزاد کرده است. پس از هفت سال فعالیت در این زمینه بر آن شدیم تا تأثیر توان‌افزایی زنان را بر سبک زندگی آنها بررسی کنیم. آنچه در ادامه می‌آید حاصل پژوهشی است که کارشناسان حوزه زنان با تمرکز بر وضعیت زنان موسسه مهروماه و مصاحبه اختصاصی با ۱۰ نفر از آنها به آن دست یافته‌اند.
براساس نتایج این تحقیق به نظر می رسد اشتغال زنان مورد مطالعه که به وسیله موسسه مهروماه تسهیل شده است عامل توانمندی آنان در سطح روانی٬ عملی و اقتصادی بوده است. بعلاوه اشتغال بر سبک زندگی ایشان نیز تاثیرگذار بوده. الگوی سنتی تقسیم کار جنسیتی که حوزه فعالیت زنان را در کار خانگی خلاصه می کند و نان آور خانواده بودن را وظیفه مرد می داند٬ در این تحقیق به چالش کشیده شده است. با وجود کوچک بودن جامعه نمونه می توان گفت زنان قابلیت بسیاری در مدیریت کار بیرون از منزل در کنار کارهای خانه دارند و آسیب های روانی-اجتماعی- اقتصادی آنان را از تلاش برای تحقق امنیت مالی و خانوادگی باز نمی دارند. متن کامل مقاله در این لینک: Final revision Mehr o Mah women Employment and empowerment
نقش نهادهای محله‌محور در مقابله با کرونا
شیوع بحران کرونا از اسفند ماه سال گذشته در ایران منجر به ایجاد تغییراتی مهم در ادبیات حکمرانی، ارائه تصویری به نسبت واقعی تر از شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور و شکاف های طبقاتی جامعه و بحران های بالقوه موجود در بطن آن، ارزیابی توان حاکمیت و نهادهای مدنی در مدیریت بحران و آسیب شناسی مناسبات دیپلماتیک، توان چانه زنی و آثار وضعی سیاست های بین المللی نظام در شیوع، کنترل و مقابله با این بحران گردید.
میهمان ناخوانده و شوم شرقی، به همان میزان که زخم هایی عمیق بر پیکر نحیف ایران زمین وارد کرد و از واقعیت های ناگوار زیر پوست جامعه پرده برداری کرد توانست بر اهمیت توجه بیش از پیش به برخی مفاهیم مهم اجتماعی همچون مشارکت و سرمایه اجتماعی، فعالیت های داوطلبانه، شبکه های محلی و سازمان های مدنی برای مقابله با بحران های بزرگ و ضرورت و اهمیت توجه و صیانت از آنها صحه بگذارد.
نگاهی به شیوه ورود و انتشار ویروس کرونا در ایران و نحوه مواجهه دولت با آن، خانواده های ایرانی را با این واقعیت مواجه کرد که میان انتظار آنان از حاکمیت و آنچه در عمل رخ داد تفاوتی معنادار و فاصله ای زیاد وجود دارد و در شرایطی که بحران تمامی شئون اقتصادی، اجتماعی و انسانی زندگی خانواده های ایرانی را دستخوش تاثیراتی هولناک و مخرب کرده است نمی توانند از نهاد حاکمیت به طور عام و دولت و نهادهای حمایتی تحت نظر آن به طور خاص جز اندکی انتظار داشته باشند. آسیب شناسی دلایل این وضعیت البته موضوع این نوشتار نیست و شدت بحران نیز به حدی است که اولویت کنونی جامعه نیز توجه به این مقوله نمی باشد.
موسسه توانمندسازی زنان و کودکان #مهروماه که نقطه کانونی فعالیت های خود را بر محله فرحزاد تهران قرار داده است در مواجهه با پدیده ویروس کرونا تلاش خود را بر آن داشت تا با بهره مندی از توانمندی انسانی و مالی خود، همکاری تنگاتنگ با سایرتشکل های غیردولتی فعال در این محدوده و سازماندهی ظرفیت های موجود در بطن این محله برای کاهش عوارض درمانی، بهداشتی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی ناشی از شیوع این ویروس به ایفای نقش بپردازد. بازخوانی تجربیات این نهاد و مستندسازی آنها علاوه بر اینکه می تواند مورد ارزیابی و آسیب شناسی کارشناسان قرار گیرد در الگوسازی و بازنشر آنها در سایر محلات و رویدادهای مشابه در آینده تاثیر بسزایی خواهد داشت. ادامه‌ی مطلب
سونامی فقر و کرونا
امروز بیش از دو ماه از اعلام رسمی شیوع بیماری کرونا در جامعه ایران می گذرد و بنا بر آمار نهادهای رسمی در ایران بیش از ۸۲ هزار تن به آن مبتلا و متاسفانه بالغ بر ۵۲۰۰ تن بر اثر ابتلای به این ویروس جان باخته اند. حتی اگر دامنه تاثیر این ویروس شوم در جامعه ایران به همین آمار ختم می شد بدون شک مایه تاسف و نگرانی بود اما حقیقت تلخی است که خسارات ناشی از مرگ هزاران تن از شهروندان ایران و هزینه های درمان سایر مبتلایان با اثرات هولناک شیوع این ویروس بر سایر مولفه های اقتصادی جامعه اساسا قابل قیاس نیست. باید اعتراف کرد که کرونا در بدترین زمان ممکن میهمان جامعه ما شد و بیش از همه زخم هایی عمیق بر پیکر طبقه متوسط و اقشار آسیب پذیر و فقیر این سرزمین وارد کرد. اگرچه آمار قابل استنادی درباره میزان مبتلایان و مرگ میر ناشی از شیوع کرونا به تفکیک دهک های درآمدی در ایران وجود ندارد اما برآوردهای نهادهایی همچون سازمان ملل متحد، بانک جهانی و یونیسف و اظهارات مقامات وزارت بهداشت ایران نشان دهنده آن است که مرگ و میر در فقرا به علت دسترسی کمتر به امکانات بهداشتی ، کیفیت نامناسب تغذیه، نوع شغل و ناتوانی برای زندگی طولانی مدت در شرایط قرنطینه بسیار بسیار بیشتر از دهک های پردرآمد جامعه است.
موسسه‌ی توانمندسازی زنان و کودکان #مهروماه به عنوان نهادی که مسئولیت اجتماعی خود را آگاهی بخشی به اقشار آسیب دیده و درمعرض آسیب و شکوفا کردن استعدادهای ایشان در راستای دست یابی به استقلال اقتصادی و رهایی از فقر فرهنگی و مالی می داند ، در این روزهای سخت از نزدیک شاهد رنج کمرشکن کارگران روزمرد، زنان سرپرست خانوار، کودکان کار و … است و تمام توان خود را برای کاهش این آسیب ها به کار برده و می برد؛ با این حال، واضح است که ایستادگی در برابر موج غران بلایای این روزها مستلزم همیاری و همکاری تمام نهادهای ذیربط و به خصوص دولت محترم است. مخاطب این پویش علاوه بر نهادهای مسئول همه انسان های پاک نهاد و ضمیرهای روشنی هستند که در جای جای این سرزمین دل هایشان برای همنوعان خویش می تپد و خود را در دومین ماه سال نو – که نخستین روز آن به بزرگداشت شیخ اجل، سعدی (علیه الرحمه) اختصاص دارد – مخاطب کلام او می دانند: بنی آدم اعضای یک پیکرند … ادامه مطلب
از مطالبه‌گری تا اقدام عملی
نقش سازمانهای مردم‌نهاد در ساماندهی کودکان زباله‌گرد در زمان شیوع کرونا
پدیده زباله‌گردی کودکان یکی از مسائل مهمی است که سالهاست توجه سازمانهای مردم‌نهاد فعال در حوزه کودکان را به خود معطوف کرده است. در این مدت برخی مسئولان نیز تلاش‌هایی برای مقابله با این مشکل داشته‌اند اما یا به دلیل نبود اراده کافی و یا دلایل دیگر ازجمله سود بسیار هنگفت برای همه عاملان دخیل در مبحث زباله تاکنون اقدام عملی موثری برای این موضوع انجام نشده است.
سازمانهای مردم نهاد که به عنوان واسط بین مردم و دولت نقش مطالبه‌گری در احقاق حقوق جامعه مخاطب خود را دارند همواره نشان داده‌اند آمادگی این را دارند که با استفاده از تجربیات عملی خود به دولتمردان در سیاستگذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها کمک کند. در این میان انجمن‌های مردم نهاد فعال در حوزه کودکان علاوه بر یاری رساندن به کودکان زباله‌گرد مطالعات فراوانی در خصوص این پدیده داشته‌اند و در همین راستا سلسله نشست‌هایی را با موضوع زباله‌گردی کودکان برگزار کرده و راهکارهای خود را با مسئولان و برخی نمایندگان مجلس در میان گذاشته‌اند.
کرونا و معضل کودکان کار
شیوع ویروس کرونا در هفته‌های اخیر باعث شد به موضوع زباله‌گردی کودکان توجه بیشتری شود. این کودکان از طرفی به دلیل نداشتن تغذیه و بهداشت مناسب در خطر ابتلا به این بیماری هستند و از طرف دیگر به دلیل نوع فعالیتشان خطر انتقال ویروس در سطح شهر را افزایش می‌دهند. واقعیت‌های این روزها نشان داده این ویروس مختص قشر یا طبقه‌ای خاص نیست و تمامی افراد جامعه در هر سطح اقتصادی و رفاهی را درگیر کرده است؛ این فراگیر بودن خطر عملا باعث شده توجه بیشتری نیز به مشکلات کودکان زباله‌گرد شود. ادامه مطلب
حق سلامت کودکان را در تصمیم‌گیری‌های بحران کرونا نادیده نگیریم!
ماده‌ی ۲۴ پیمان نامه‌ی جهانی حقوق کودک:
«کشورهای طرف کنوانسیون حق کودک را برای برخورداری از بالاترین استاندارد بهداشت و از تسهیلات لازم برای درمان بیماری و توان‌بخشی به رسمیت می‌شناسند….»
در کمال ناباوری، بازگشایی مدارس از روز شنبه زمانی اعلام می‌گردد که نه فقط نشانی از روند رو به کاهش بحران کرونا را شاهد نیستیم بلکه افزایش شمار افراد مبتلا و درگیر ویروس کووید-۱۹ و تلفات ناشی از آن، عدم کنترل و مدیریت صحیح بحران را تایید می‌کند.
مشخص نیست با کدام امکانات بهداشتی مدارس و نیروهای انسانی مجرب و کدام برنامه‌ریزی قصد تجمع این همه کودک را در مدارس گرفته‌اند؟ پشت این تصمیم حیاتی آیا عوارض‌سنجی آن صورت گرفته است؟!
شیوع ویروس در مدارس می‌تواند جهشی فاجعه‌بار در آهنگ شیوع ایجاد کند و علاوه بر تحمیل بار مضاعف بر نظام درمانی، هجوم خانواده‌های نگران به بیمارستان‌ها و شیوع خوشه‌ای به خانواده‌ها را تشدید کند و بحران اجتماعی موجود را بحرانی‌تر کند.
حتی اگر کودکان، دارای ایمنی بالاتری نسبت به بزرگسالان باشند، اما ناقلان بالقوه‌ای هستند که همه‌ی افراد جامعه را درگیر می‌کنند. در خصوص افراد ۱۴ تا ۱۸ ساله که در پیمان‌نامه، کودک محسوب می شوند، چه اندیشه‌ای شده است. خطر ابتلا برای این کودکان نیز دست کمی از افراد بزرگسال ندارد. متاسفانه مدیریت بحران خود بحران می‌آفریند. سلامتی افراد یک جامعه بالاترین شاخص رشد و توسعه هر جامعه‌ای محسوب میشود. در صورت تصمیم درست برای این امر نباید نگران عدم تحقق برنامه‌های عادی آموزشی جامعه شد؟!
چرا از تجربیات جهانی بهره نمی‌بریم ؟
به بهانه‌ی نشست دره‌ی فرحزاد؛ از پاتوق تا اکوپارک
تغییرات بافت جمعیتی و سکونتگاه فرحزاد راسالها مسئولین و شهرداری در جریان بوده اما تعلل در رسیدگی به وضعیت آن باعث افزایش آسیب پذیری منطقه شد.
سال 94 شهرداری وقت عملیات اجرایی طرح ادامه پارک نهج البلاغه از رود دره را کلید زد.خانه های زیادی را از مالکین خریده و اقدام به تخریب آنها نمود.اما متاسفانه در نیمه راه فعالیت ها متوقف و تمام نخاله های ساختمانی به حال خود رها شدند.به مرور زمان این خرابه ها محل اسکان کارتن خوابها و معتادین گشته و بی توجهی مسئولین به این امر باعث افزایش آسیب در این محله شد چناچه رفته رفته دره فرحزاد تبدیل به یکی از پاتوقهای اصلی خرید و فروش مواد در تهران شد.
مهاجرت اقشار بسیار تهی دست و کم توان از شهرستانهای دیگر و همچنین مهاجرین افغانستانی سبب شکل گرفتن بافت ناهمگون قومیتی در این محله شده است.
یکم دی ماه 98 در پی یک اقدام ضربتی با همکاری شهرداری و دادستانی و آبفا و نیروی انتظامی همزمان با براه انداختن بولدوزر برای جمع آوری نخاله های جامانده از طرحهای ناتمام شهرداری اقدام به جمع آوری معتادین و دستگیری سردسته های پاتوقها و فروشنده های مواد کردند.
این حرکت بدون اعلام به اهالی و آمادگی قبلی صورت گرفت و همزمان آسیب زیادی به باغات کنار رود دره و در مواردی به قطع درختان انجامید. بعد از این اقدام صحبت از طرح های جدید شهرداری برای محله به نام اکو پارک و ژینایی صورت گرفت.در جلساتی که شهرداری برای ارائه طرح های فوق برگزار کرد ،این طرحها فقط در حد نمایش پاورپوینت بدون ذکر جزئیات دقیق صورت گرفت چنانچه هنوز برای همه اهالی و ساکنین محل این طرحها شفاف و دقیق مشخص نمی باشند.
متاسفانه چند سالی است که برای فرحزاد نسخه های مختلفی پیچیده میشود. همه اینها در نبود طرح تفصیلی و جامع است که طرحهای دیگر سربرمی آورند.
بی شک هیچ کس مخالف آبادانی و توسعه نیست و هر ایرانی از شهری آباد و زیبا و توسعه یافته دفاع می کنه و هم قدم برمیدارد.اما توسعه دارای محورهای بیشتری است که شاید برای پروژه هایی نظیر اکوپارک بتوان از توسعه کالبدی و اجتماعی و اقتصادی و زیست محیطی نام برد. ادامه مطلب
آیا طرحهای ضربتی حال و روز این روزهای فرحزاد را بهتر می‌کند؟!
فرحزاد محلهای تاریخی در شمال تهران است، سکونتگاهی در مسیر جاده امامزاده داوود و در مجاورت رودخانه فرحزاد ،که به مرور زمان و با توسعه پایتخت، به محدوده شهر تهران ملحق شده است. این محله با وسعت تقریبی ۲۲۰ هکتار، شامل حوزه پیرامونی رود دره، عرصه سکونت و محور گردشگری است.فرحزاد منطقه‌ای اصیل است با بومیانی که نسل اندر نسل در ان زیسته اند و از قرن ها قبل به عنوان یک منطقه خوش اب و هوا در کتب مختلف تاریخی و جغرافیایی ،با املاها و اسامی مختلف، مورد اشاره قرار گرفته است. امروز ولی حال فرحزاد خوب نیست؛ فرحزاد امروز دیگر شباهت چندانی به ان منطقه خوش اب و هوا با درختان سربه فلک کشیده توت و گردو ندارد، دیگر زائران امامزاده داوود فضای محله را شاداب نمی کنند و قاطرچی ها برای رساندن گردشگران به بالای کوه در تکاپو نیستند. سیاستگذاری های غم انگیز شهری و گرفتار شدن زندگی ادم ها در کاغذبازی های اداری و منفعت طلبی های شخصی فرحزاد را از نفس انداخته و تبدیل به منطقه ای حاشیه ای کرده که در نگاه اول فقر را در ان می شود دید و نه اب و هوای لطیف را، تل زباله ها راه را بر لذت بردن از طبیعت فرحزاد بسته اند و درختان تنومند روددره قربانی اتش اعتیاد کارتن خواب های پناه اورده به ساختمان های نیمه ویران شده اند.ساختمان هایی که نتیجه نیمه کاره ماندن طرح عمرانی شهرداری در سال ١٣٩٤ است.طرحی که به موجب ان شهرداری تهران بخشی از خانه های اطراف دره فرحزاد را خرید و به بهانه بهسازی و زیباسازی و بهره برداری از طبیعت روددره تخریب کرد و بعد در نیمه های راه از اجرای طرح پشیمان شده و رود دره را تبدیل کرد به انبار نخاله های ساختمانی و محلی نا امن و دهشتناک برای اجتماع معتادین!
سالهاست که مردم فرحزاد و سمن های فعال در منطقه صدای اعتراض خود را در هر فرصتی به گوش مسئولان مختلف شهری می رسانند ولی تعلل های بروکراتیک و نااشنایی مسئولان امر با پیچیدگی ها و ظرائف اجتماعی و فرهنگی مواجهه با محله اسیب دیده و ساکنان ان باعث شده است که حال فرحزاد روز به روز بدتر شود. ادامه مطلب
به مناسبت روز جهانی صلح؛ مهروماه چه گامی در مسیر تحقق این آرمان جهانی برداشته است؟
مهر و ماه بر این باور است که صلحی پایدار خواهد بود که بر پایه فرهنگ و آموزش بنا شود. از این رو بستری را فراهم کرده است که کودکان کار بازمانده از تحصیل از فضای ناامن خیابان، به مدرسه راه پیدا کنند. همچنین با برگزاری دوره‌های مهارت‌آموزی، زنان خانواده را توانمند کرده است تا با اشتغال آنان، خانواده از کار کودکان بی‌نیاز شود. مهروماه با انتخاب منطقه مهاجرنشین فرحزاد، تلاش کرده است خدمات خود را بدون در نظر گرفتن مرزهای قومی و نژادی در اختیار همه ساکنان فرحزاد قرار دهد و به این واسطه در کاهش تنش‌های نژادپرستانه میان ایرانی‌ها و افغان‌ها در منطقه اثرگذار باشد. ادامه مطلب
چرا با جمع آوری کودکان کار مخالفیم
بار ديگر شاهد اجرای طرح جمع‌آوری كودكان كار در خيابان از سوی مسئولين دولتی هستيم. طرحی كه ناكارآمدی خود را بيش از سی و دو بار تجربه نتوانسته به مسئولين ثابت كند. آنچه كه كودكان را به سرچهارراه‌ها می‌كشاند فقر خانواده است و با دستگيری كودكان، فقر از بين نخواهد رفت. بارها در جلسات مشتركی كه ما، سازمانهای مردم‌نهاد با نهادهای مسئول و ذيربط در اين خصوص داشتيم، زوايای مختلف اين روش مورد ارزيابی قرار گرفته. بعضاً از طرف برخی نهادهای رسمی كشور نيز رد شده‌است. اما مشخص نيست با چه توجيهی دوباره اين طرح كه از ابتدا انتهايش آشكار است اعتبار گرفته و شروع شده‌است.
آيين نامه‌ی «ساماندهی كودكان كار و خيابان در سال ٩٢» با بازنگری كارشناسانه توسط وزارت رفاه و دو تن از نمايندگان سمن‌ها تبديل به آيين‌نامه‌ی حمايت اجتماعی شد و در مجموع نگرش درست و منطقی نسبت به پديده‌ی كودک كار دارد. با آنكه در جلسات متعدد با مسئولين، ما سمن‌ها خواهان اجرای آيين‌نامه‌ی فوق شديم، اما مشخص نيست كه چرا آيين‌نامه‌ی فوق از دستور كار خارج شده است. ادعا شده‌است كه در طرح جديد جمع آوری كه زير نظر فرمانداری و با همكاری سازمان بهزيستی، وزارت كشور، نيروی انتظامی و شهرداری، صورت می‌گيرد، كودكان كار به مركز فوريت‌های اجتماعی كه وابسته به فرمانداری و شهرداری است منتقل می‌شوند. گفته شده‌است كه پس از ارزيابی اوليه به مراكز وابسته به شهرداری سپرده می‌شوند. طبق اظهارات معاون امور اجتماعی سازمان بهزيستی، متناسب باوضعيت خانوادگی اين كودكان، رويكردهای مراكز نيز متفاوت خواهد بود. طبق اظهارات ايشان اگر خانواده‌ای فقر مالی داشته باشد اقدامات حمايتی برای آن خانواده انجام خواهد شد. حال سوال اينجاست كه واقعاً معاون امور اجتماعی اطلاع ندارند كه فقر مالی دليل عمده‌ی حضور كودكان در خيابان است؟ واقعا نياز است كه كلی اعتبارات هزينه شود و كودكان را از خانواده‌هايشان جدا كنيد كه مصداق بارز كودک‌آزاری است و در مراكزی نگهداری كنيد و كلی هزينه‌ی كارشناسی صورت گيرد كه مشخص شود فقر مالی در خانواده، آنها را به خيابان كشانده؟ سمن‌ها بارها در جلسات به مسئولين اعلام كردند كه بيشتر كودكان كار در سمن‌ها دارای پرونده‌های مددكاری هستند و تمام مراحل كارشناسی كه در اين طرح ديده شده‌است در سمن ها انجام شده است و نيازی به گرفتن كودكان و جدا كردنشان از خانواده نيست و به راحتی مي‌توانند از اين مرحله به بعد كه بعد حمايتي است، در ارتباط با خانواده كودک ادامه دهند اما حكمت تكرار روش‌های بی‌پاسخ را در كجا بايد جستجو كرد. اگر واقعاً مسئله‌ی رسيدگی و حمايت از كودكان كار است پس چرا فقط كوكان كار در خيابان مسئله شده است؟ كودكانی كه در كارگاه‌های زيرزمينی كار می‌كنند يا كودكان كار در كوره پزخانه‌ها، مزارع، رستوران‌ها و … كجای اين طرح هستند؟ بی‌شك اصلاح منظره‌ی شهری اولويت اول مسئولين بوده است. به عبارتی پاک كردن صورت مسئله با دستگيری كودكان، نه فقر خانواده ازبين می‌رود و نه كودک كار از كار دست می‌كشد، چرا كه نياز خانواده هنوز پابرجاست. به اعتراف خود مسئولين بهزيستی بيش از ٨٥ درصد كودكان كار در خيابان به همراه خانواده خود زندگی می‌كنند و عباراتی نظير وجود مافياهای كار كودكان برای توجيه طرح است. اين طرح فقط باعث مي‌شود تعداد بيشتری از كودكان كار از خيابان‌ها به كارگاه‌های زيرزمينی پناه ببرند، كه خطرات بسيار جدی تری برای مورد آزار قرار گرفتن اين كودكان به‌همراه خواهد داشت. اميدواريم مسئولين از اجرای طرحهای ضربتی و قهری و تكراری ناكارآمد به سمت حركت‌های بنيادی‌تر رفته و از تجربيات سودمند و دلسوزانه سمن‌ها و دانش اساتيدی كه سال‌ها در اين زمينه مطالعه و كار كرده‌اند و صاحب انديشه هستند، استفاده برده و برای طرحی همه جانبه‌تر و كارشناسی‌تر شده هزينه كنند. اين معضل در بسياری از كشورها با طرحهای اصولی و غير قهری حل شده‌است. آسيب اجتماعی را نمی‌توان با طرحهای ضربتی و عاجل از ميان برد.
سهم جنسیت در نابرابری اقتصادی
گزارش سالانه موسسه خیریه و تحقیقاتی آکسفم در سال ۲۰۱۸ نشان داد که ثروت ۲۶ نفر در دنیا معادل ثروت نصف کل جمعیت دنیاست. براساس این گزارش، اکثریت قریب به اتفاق این ثروتمندترین، مردان هستند و احتمال فقر در زنان بیشتر از مردان است. صندوق بین‌المللی پول هم در گزارش‌های خود تاکید کرده کشورهایی که نابرابری اقتصادی بالایی دارند، درصد بالاتری از نابرابری‌های جنسیتی در آن ها دیده می شود. ادامه مطلب
نگاهی به وضعيت بهداشت زنان بعد از بحرانهای طبيعی
آيا سيل امری جنسيتی است؟ اين سوالی است كه سعی شده از مناظر مختلف به آن پرداخته شود. متاسفانه نبود ادبيات از يك سو و نداشتن تجربه‌ای اين چنين گسترده در بحرانهای طبيعی پاسخ اين سوال را سخت‌تر می‌‌كند.در مصاحبه پيش رو با سيمين كاظمی؛ پزشك و جامعه شناس تلاش شده به رابطه بهداشت ،جنسيت و بحران پرداخته شود. ادامه مطلب
کودک عروسان: نگاهی به دگرگونی الگوی سن ازدواج
آتنا کامل، پژوهشگر اجتماعی موسسه توانمندسازی مهر و ماه
در دوران قاجار میان کودکی و ازدواج فاصلهٔ چندانی وجود نداشت. دختران حین کودکی‌شان میان ۷ تا ۱۳ سالگی رهسپارخانه‌ی بخت می‌شدند. دختران و پسران آگاهی چندانی نسبت به جایگاه همسری نداشتند و به‌تبع بحث «انتخاب» هم برای آنها بی‌معنا بود…[ادامه مطلب]
دنیای پس از طلاق به حال خود رها شده
دکتر فردین علیخواه(جامعه شناس)
رشد طلاق در کشورمان دیگر پدیده ای نیست که بخواهیم آنرا پنهان کنیم. حال چه سازمان ثبت احوال تصمیم بگیرد آمار طلاق را به طور منظم و علنی منتشر کند و یا آنرا محرمانه تلقی کرده و فقط در اختیار مسئولان امر قرار دهد…[ادامه مطلب]
مردان جهان؛ دارید از دست می‌روید
دکتر فردین علیخواه | جامعه‌شناس
در بانک نشسته‌ام و منتظرم تا دستگاه فراخوانِ نوبت؛ شماره‌ام را اعلام کند. در مقابل باجه شماره 3، زن و مردی تقریباً سی‌ساله نشسته‌اند. هر بار که کارمند بانک چیزی می‌گوید چشم‌های مرد گرد میشود، به‌صورت زن نگاه می‌کند و به‌آرامی می‌پرسد: چی میگه؟ [ادامه مطلب]
زوجه – روایت طلاق
هفتادوپنج هزار تومان واریز کردیم برای مشاوره.
شیشه میز اتاق مشاوره مجتمع قضایی برای میز کوچک بود. زیر شیشه میز یک کاغذ کج گذاشته بودند. رویش نوشته شده بود «سه ضلع خوشبختی در زندگی زناشویی عشق و صمیمیت و تعهد است» و بعد روی یک مثلث متساوی‌الاضلاع توضیح داده بود که اگر هرکدام بلنگد چه میشود. مشاور گفت «خب، میدونی که ما چهار جلسه رایگان …»[ادامه مطلب]
با کودکان کار مهربان باشیم
کودکان کار گروهی از کودکان ما هستندکه بیشتر به دلایل اقتصادی به جای رفتن به مدرسه به کار می پردازند. برخی از این کودکان در خیابان ها به کار مشغولند و گروهی دیگر در کارگاه های مختلف از جمله کارگاه های قالی بافی ، آجرپزی ،پوشاک ، کفش ،ساختمان سازی و یا در مزارع کشاورزی کار می کنند…[ادامه مطلب]
خشونت علیه زنان
سازمان بهداشت جهانی در اولين مطالعه جهانی خود درباره خشونت عليه زنان نتيجه گرفته است كه در هر ۱۸ ثانيه يك زن مورد حمله يا بدرفتاری قرار می گيرد. حتی باردار بودن، زنان را از خشونت مردان مصون نمی دارد. خشونت عليه زنان امری پنهان است زيرا بسياری از زنان در جوامع مختلف به دلايلی همچون مجازات سخت و عدم حمايت های قانونی از ابراز آن خودداری می كنند…[ادامه مطلب]
پیشنهادهایی جهت تهیه و تدوین برنامه ها و فعالیتهای مربوط به پوشش تحصیلی کودکان محروم از تحصیل
آموزش و پرورش جهت تحقق و اجرای اصل سی ام قانون اساسی مبنتنی بر فراهم نمودن وسایل آموزش و پرورش رایگان برای همه تا پایان دوره متوسطه و ماده بیست و شش پیمان نامه حقوق کودک مبتنی بر اجباری کردن و در دسترس قرار دادن آموزش ابتدایی رایگان برای همه، موظف است با همراهی و معاضدت سازمانهای غیر دولتی معضل کودکان محروم از تحصیل را محروم با برنامه ریزی مدون ،اجرای کمی و کیفی برنامه ها ،نظارت و پژوهش ،کنترل نموده و گامهای موثرتری را برای پیشگیری از آسیب ها ،خطرات و سلامت همه جانبه یِ جامعه بر دارد…[ادامه مطلب]
پیمان نامه حقوق کودک
پیمان‌نامه حقوق کودک یک کنوانسیون بین‌المللی است که حقوق مدنی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کودکان را بیان می‌کند. دولت‌هایی که این معاهدهرا امضا کرده‌اند موظف به اجرای آن هستند و شکایت‌های راجع به آن به کمیته حقوق کودک ملل متحد تسلیم میشود. کمیته حقوق کودک ملل متحد نهادی برای بررسی پیشرفت کشورهای عضو در دستیابی به تحقق تعهدات ناشی از پیمان است که به موجب ماده ۴۳ کنوانسیون تأسیس شده و از ده کارشناس تشکیل میشود که از اتباع کشورهای عضو با توجه به پراکندگی جغرافیایی و نظام‌های حقوقی اصلی انتخاب می‌شوند…[ادامه مطلب]
اینجا موسسه «مهر و ماه» است.
موسسه‌ای که از سال ۹۱ مأمنی شد برای زنان و کودکان در معرض آسیبهای اجتماعی محلات حاشیه نشین تهران.
ما در مهروماه، حمایت از حقوق زنان و کودکان در معرض آسیبهای اجتماعی، به ویژه کودکان کار وکودکان بازمانده از تحصیل را سرلوحه کار خود قرارداده و بر این باوریم که با ارائه خدمات حمایتی (بر بستر نگاه علمی مددکاری اجتماعی و روانشناسی و ارائه خدمات درمانی و بهداشتی و…)، آموزش و حرفه‌آموزی مادران و کودکان و در نگاه کلان‌تر آگاهی‌رسانی و ترویج حقوق زنان و کودکان، می‌توان مسیر زندگی خانواده‌های بسیاری را در جهت مثبت تغییر داد.
کودکان همین امروز نیازمند حمایت و رسیدن به حقوق انسانی و اجتماعی‌شان هستند. فردا برای کودکان دیر است.